Het verhaal van de spoorbruggen

EIBERGEN - Jarenlang stond de oude spoorbrug in Eibergen geparkeerd op de oever van de Berkel, in afwachting van herplaatsing. Paul van den Brand is bezig met een boek over in de spoorweggeschiedenis van Eibergen. Hij vond de brug een markant punt in het spoornet tussen Winterswijk en Neede, reden genoeg deze wat meer aandacht te geven. Vorig jaar kreeg de brug eindelijk zijn definitieve (her)bestemming, nu als fiets- en wandelbrug over de oude Berkeltak in de wijk 'Op de Bleek'. Maar wie weet eigenlijk de precieze herkomst van die brug? Paul van den Brand denkt het te weten, na uitvoerig onderzoek.

Door Rob Stevens

Menig Eibergenaar verkeert in de veronderstelling dat de spoorbrug in 1883 door de Duitse bruggenbouwer Harkort uit Duisburg geconstrueerd is. Deze brug zou destijds voor 'de eeuwigheid zijn gebouwd'. Hij zou bestand zijn tegen de meest onstuimige Berkelperiodes. Paul van den Brand: "Dat bleek in februari 1946 echter niet het geval. In de nacht van 9 op 10 februari 1946 stortte de brug ineen en een deel ervan verdween in de diepte van de Berkel. Dit, na een periode van overvloedige regenval. De massa van 142 kub water per seconde werd de spoorbrug, die op een veel geringer deel van dat volume was geconstrueerd, te veel. Omdat het goederenvervoer over de spoorlijn prioriteit had werd de brug over de Bolksbeek, tussen Neede en Borculo, daar weggehaald om als spoorbrug in Eibergen te dienen. In 1948 werd er een nieuwe vergelijkbare brug geplaatst. De tijdelijke brug ging terug naar zijn oude plek in Neede. Ik heb niemand kunnen vinden die over de bruggen nog herinneringen of bronnen paraat had. In 2015 ontdekten de restaurateurs van de brug echter de naam Appleby op een van de onderdelen van de brug. Het vermoeden bestaat daarom dat de brug in Engeland is vervaardigd door Appleby Frodingham Steelworks. Op 30 maart is er een artikel verschenen in de Scunthorpe Telegraph waarin staalwerkers en constructeurs worden opgeroepen zich te melden indien ze de brug herkennen. Het is voor Scunthorpe een dankbare herinnering aan haar verleden als 'iron-makers'."

Paul woont nu in Ugchelen. Hij heeft 15 jaar in Eibergen gewoond en is er weliswaar (net) niet geboren maar wel opgegroeid. En er zijn plannen om weer terug te keren naar de plek die hij blijkbaar toch voelt als de plek waar zijn roots liggen. Paul komt nog regelmatig in Eibergen waar hij lid is van de Historische Kring Eibergen en onder meer een groot deel van de regionale kranten met berichtgeving over Eibergen heeft gearchiveerd. Hij is geïnteresseerd in de spoorgeschiedenis van Eibergen, tevens de reden van aandacht voor de spoorbrug. Kortom, Eibergen is soms voor Paul wel uit het oog, maar beslist niet uit het hart.

De spoorbrug maakte onderdeel uit van de voormalige spoorwegverbinding tussen Winterswijk en Neede. De spoorlijn werd op 15 oktober 1884 geopend als onderdeel van de verbinding Winterswijk-Hengelo/Enschede. Vanuit Winterswijk reden de treinen via Neede naar Hellendoorn. Voor Hengelo diende dan in Boekelo overgestapt te worden. Op 3 oktober 1937 werd de spoorlijn gesloten voor personenverkeer. Tot 21 mei 1972 heeft nog wel goederenverkeer plaatsgevonden.