Needse royalty vaste verschijning op Jammarkt

NEEDE - In augustus van dit jaar wordt voor de 27e keer de Nationale Jammarkt gehouden. Nu is het feit dat er een jaarmarkt wordt gehouden niet zo'n opzienbarende gebeurtenis. Het feit dat het thema jam is, maakt het echter al meer bijzonder, zeker voor deze kant van het land, maar de verschijning van een heuse royalty, de Needse Jamkoningin, zorgt voor een uniek evenement.

Door Rob Weeber

De Needse Jammarkt wordt wel gekscherend 'het belegh van Nee' genoemd, een beetje afgekeken van 'het belegh van Grol' bij onze zuiderburen. Het idee voor de jammarkt komt uit de koker van toen nog gemeentevoorlichter van de voormalige gemeente Neede Arjan van Faassen. Door het teruglopen van de twee jaarmarkten eind jaren tachtig zocht men naar een nieuwe invulling. Van Faassen opperde iets met jam te doen, een product dat vanaf 1903 tot aan de crisis in 1939 in een van Nederlands eerste jamfabrieken werd gemaakt, de Tuinbouwmaatschappij Gelderland aan de Stationsweg in Neede. Met hulp van Caroline Verhoeven van het Culinair Historisch Museum, de 'jamdiva', werd de markt langzamerhand een begrip, niet in de laatste plaats door de verplaatsing van de SEN tent naar het winkelcentrum en de geboorte van de Jamkoningin in 1994. Al vrij snel na de introductie werd de jammarkt overgedragen aan de Stichting Nationale Jammarkt Neede.
Van Faassen herinnert zich nog de geboorte van de Jamkoningin "We zijn destijds met de jamkoningin begonnen nadat de jammarkt een succes bleek. We wilden het thema jam meer inhoud geven. De jammarkt bleek een uniek festijn en we hebben het toen omgedoopt tot de Nationale Jammarkt. In die tijd werd zelfs een 'ontwikkelingsplan 'Neede jamgemeente' opgesteld. We vonden dat Neede en de Nationale Jammarkt een visitekaartje verdiende. Toen is het idee van de Jamkoningin geboren. 'Fris en fruitige' jongedames werden opgeroepen om zich gemotiveerd aan te melden als 'ambassadeur' van de jammarkt. Een heel jaar lang was zij dan het gezicht van de jammarkt en Neede, ook bij het Fruitcorso in Tiel en bij activiteiten in de partnergemeente Gescher."
Een van de latere fris en fruitige Jamkoninginnen was Ivon Berenpas. Zij werd in 2002 door de organisatie gevraagd. "Ik moest er wel even over nadenken", aldus Ivon, "maar eerlijk gezegd, heb ik er geen moment spijt van gehad. Het was een hele leuke ervaring. Ik mocht kleren uitzoeken, een rode broek met wijde pijpen en een wit bloesje en mijn haar werd gedaan door de kapsalon die toen nog achter Rona zat. Wat ik minder leuk vond, was de reis in de grote jampot. Het was donker binnenin, er zaten spinnen in en ik kon er pas na veel gehobbel bij de Grote Kerk uit. Alles was spannend en de aandacht van de pers was nieuw en overweldigend. Eigenlijk weet je van te voren niet wat je overkomt. Het meeste bijzondere moment was dat ik met mijn oma bij de burgemeester ben geweest. Zij heeft vroeger nog in de jamfabriek in Neede gewerkt. Ze is uiteindelijk 103 jaar geworden."
De huidige Jamkoningin is Ramona van der Ende. Ook zij zal in augustus op de 27e Jammarkt worden opgevolgd door wederom een nieuwe, representatieve verschijning die Neede opnieuw met de Jammarkt in de landelijke schijnwerpers zet.