Berkelland leefbaar houden

BERKELLAND - Het is inmiddels bij de meeste Berkellanders wel bekend dat zich sinds een aantal jaren aanzienlijke veranderingen in de bevolkingssamenstelling voor doen. In Berkelland, in de hele Achterhoek. Zowel qua omvang als samenstelling. Het is aan de politiek, het bestuur van Berkelland, daar een adequaat antwoord op te formuleren. Wat betekent een en ander voor de toekomst van de zorg, het wonen, het onderwijs, de economie en (leegstand) vastgoed? De gemeente heeft adviesbureau Weusthuis en Partners gevraagd om de effecten van de demografische veranderingen in beeld te brengen en kernopgaven te benoemen.

Door Rob Stevens

In het rapport staat dat Berkelland bij de meest leefbare gebieden van Nederland hoort. Tegelijkertijd staat die leefbaarheid onder druk door de bevolkingsdaling, het aandeel ouderen dat groeit en het aantal jongeren en de beroepsbevolking die afnemen. Om de leefbaarheid op peil te houden vraagt dat op een gebiedsgerichte integrale aanpak, in beleidstaal: kernopgaven.
Eerst selectief een aantal cijfers uit het rapport. De gemeente kende tussen 2010 en 2017 een bevolkingsdaling van 1000 personen. Het inwoneraantal van 44.000 nu, zal tot 2040 verder dalen naar 38.000 inwoners. Het aantal 60-plussers neemt tot 2040 met 33% toe en daarmee ook het aantal eenpersoonshuishoudens. Het aantal 0 tot 15-jarigen daalt met 27%. Er is een grote migratiestroom naar steden en een licht positief migratiesaldo van starters en gezinnen. Ouderen blijven langer zelfstandig wonen, dat maakt het voor starters lastiger. De vraag naar zorg stijgt. Er is minder vraag naar onderwijs- en jeugdvoorzieningen.
De vraag is wat er nodig is om prettig te kunnen blijven wonen in een dorp of buurt? Goed bereikbare voorzieningen spelen hierin een sleutelrol. Een lager inwonertal betekent ook minder inkomsten voor de gemeente. De gemeente zal zich moeten richten op het regisseren van en participeren bij initiatieven van woningcorporaties, zorginstellingen, onderwijs, commerciële voorzieningen en inwoners. In het rapport worden een zestal opgaven geformuleerd voor de gemeente. Zo is er voldoende en passende (woon)zorg nodig bij een stijgende vraag; een toekomstbestendige voorzieningenstructuur en aantrekkelijke dorpscentra; een duurzame woningvoorraad afgestemd op de vraag van de toekomst; een aantrekkelijk landelijk gebied met goed evenwicht tussen natuur, landbouw en recreatie; een actieve en toekomstbestendige verenigingsstructuur; een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven en een goede afstemming van het onderwijs op de toekomstige arbeidsvraag.
Tot zover zeer beknopt de lading van het rapport. En nu? Het antwoord van de gemeente op het rapport is een uitvoeringsagenda met de ondertitel 'Samen aan de slag voor een vitale en leefbare gemeente Berkelland'. Wethouder Patricia Hoytink-Roubos: "De uitvoeringsagenda geeft het beleid voor de komende jaren aan. Het gaat om maatwerk, elke kern vraagt om een eigen aanpak. We moeten bijvoorbeeld afstand nemen van verouderde woningplannen die al lang niet meer matchen met de huidige vraag naar woningen."
De gemeente gaat nu aan de slag. Per kernopgave staat in de uitvoeringsagenda waar de gemeente op in zet: welke acties, in welk jaar, worden ondernomen. Tientallen maatregelen variërend van acties voor een gezonde verenigingsstructuur in de toekomst, tot acties die een betere afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt organiseren. Maar de tijd staat niet stil. In dit verband is het bijvoorbeeld wel aardig te weten dat in het zorgdomein de eigenaar van de Meergaarden in Eibergen, Habion, in 2018 met Livio, betrokken partijen en inwoners om de tafel gaat voor een meer eigentijdse en toekomstgerichte aanpassing van de Meergaarden. Wie is geïnteresseerd in het rapport van Weusthuis en Partners kan terecht op de gemeentelijke website: www.gemeenteberkelland.nl.