Burgemeester Berkelland verruilt tijdelijk standplaats

BERKELLAND - In Duitsland noemen ze het de 'Bürgermeistertausch', een mooi woord voor het uitwisselen van de burgemeester. Het is niet nieuw, Enschede en Münster gingen al voor. Maar na een eerdere kennismaking met elkaar spraken Joost van Oostrum van Berkelland en zijn evenknie dr. Christoph Holtwisch van Vreden met elkaar af dat ze het voorbeeld zouden volgen. De vraag was alleen wanneer beide agenda's het toelieten. Dat was dus afgelopen week, woensdag en donderdag. En dus toog Van Oostrum naar het vredelievende stadje Vreden.

Door Rob Weeber

Donderdag 17.00 uur gaven beide burgemeesters een gezamenlijke persconferentie in het stadhuis van Vreden over hun wederzijdse bevindingen. Ze deelden de ervaring dat ze allerhartelijkst ontvangen zijn en veel mensen hebben gesproken. Inhoudelijk viel de conclusie van Van Oostrum op dat het lokale politieke systeem in Nederland bureaucratischer en stroperiger verloopt dan in het buurland. Wie denkt dat in Duitsland alles over veel (hiërarchische) schijven gaat, heeft het mis. Dat heeft zeker ook te maken met de wijze hoe het politiek is georganiseerd daar en met name de rol van de burgemeester zelf. In Nederland bestaat het totale gemeentebestuur uit het college van B & W en de gemeenteraad. Het college vormt daarbij het dagelijks bestuur en de wethouders bepalen de agenda. De burgemeester wordt, na de aanbeveling van de gemeenteraad, door de Kroon benoemd voor zes jaar.

In Duitsland wordt de burgemeester net zoals de gemeenteraad rechtstreeks door de burgers gekozen, beide voor vijf jaar. Dat betekent ook dat een burgemeester veel binding met de stad moet hebben en minder makkelijk kan overstappen naar een andere stad. Hij houdt ook een verkiezingscampagne. Ons college van B & W heet bij de buren 'Verwaltungsvorstand'. Hierin hebben slechts vier personen zitting, de burgemeester, een wethouder en twee andere vakkrachten die geen politici hoeven te zijn. Gezamenlijk bepalen zij de agenda met dien verstande dat rechtstreekse vragen vanuit de bevolking ook op de agenda worden gezet. Dit laatste kan zelfs binnen een week zijn.

De Duitse burgemeester, hoewel in de uitoefening van zijn functie net zo onafhankelijk ten opzichte van de verschillende politieke stromingen als de Nederlandse, heeft dus een andere, directere verantwoordelijkheid over een veel breder terrein. Hij is veel meer bezig met begrippen als overtuigen, meekrijgen en verbinden. Holtwisch benadrukte nog dat hij absoluut geen 'Parteisoldat' is in de uitoefening van zijn functie. Natuurlijk is het niet zo dat daarmee alles vlotter en makkelijk verloopt bij de buren. Als het bijvoorbeeld gaat om het centreren van detailhandel als gevolg van leegstand, dan heeft het Nederlandse systeem met bestemmingsplannen duidelijk voordelen. In Duitsland gaat alle op basis van vrijwilligheid en dat kan de nodige horden opleveren.

Aansluitend aan de persconferentie was er de opening van het nieuwe museum Kult, de opvolger van het oude Hamelandmuseum. Eigenlijk is het geen museum in de traditionele zin van het woord, maar meer een regionaal cultuurhistorisch centrum waar cultuur en traditie van het Westmünsterland samengebracht zijn. De permanente tentoonstelling (1400 m2) gaat over grenzen. Niet verwonderlijk als je bedenkt dat de officiële staatsgrens op slechts acht kilometer afstand ligt. Maar naast de politieke gaat het ook om andere soorten grenzen, zoals sociale en economische, religieuze en grenzen met betrekking tot zaken als klederdracht. Kult is een gemeenschappelijk project van de Kreis Borken en de Stadt Vreden en heeft 13,5 miljoen euro gekost. De vorm van het gebouw is bijzonder en men is erin geslaagd om het gebouw met de stad te verbinden. Locatie: Kirchplatz 14, Vreden.