Afbeelding

Uut het Wald | Vergets as ne henne

Algemeen

Vergets as ne henne

Het geheugen laat me nogal eens in de steek. Het is een klacht die je om je heen steeds vaker hoort als (zoals in mijn geval) de leeftijd der sterken naderbij komt. Maar iemand die zuiver Achterhoeks spreekt zal dat nooit zeggen. Het woord geheugen komt in onze streektaal namelijk niet voor. Een Achterhoeker heeft het vanouds over zijn ontholt, of zijn memorie. Iemand kan een good ontholt hebben, good van memorie of vastköppeg zijn. Is hij heel goed in het onthouden van dingen, dan heeft ie 'ne kop as 'n iezeren pot' of 'as ne zoerkoolsteen'.

Maar ja, dat 'ontholt' wordt vaak minder met het klimmen der jaren. Dan word je vergets (of vergaets), zoals ze in de Achterhoek zeggen. Maar voor vergeetachtig zijn meer woorden. Dummeleg (of dommelig) zeggen ze in de noordelijke Achterhoek. Meer oostelijk in de regio, rond Winterswijk en Aalten, hebben ze het dan over doezeleg of dözzeleg. Een veel ouder en niet meer gebruikt woord is sluchtereg.

Er bestaan voor vergeetachtig zijn ook een paar uitdrukkingen, die meer schertsend bedoeld zijn. Lekkazie an 't benul hebben, bijvoorbeeld. Of een geheugen (ontholt) hebben van twaalf töt 'n meddag. En als het helemaal slecht gesteld is met dat geheugen, dan ben je zo vergets as ne henne dee botter vret.

Maar niet alleen oudere mensen zijn vaak kort van memorie, ook onder jongeren kom je soms een vergeetachtig persoon tegen. Een vergettebuul noem je die, of een slofhakke. Of, als het een vrouw betreft, een suftrien.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant