Veertig jaar Historische Kring Neede

NEEDE - Onze toekomst ligt in het verleden, dat werd op 28 november 1978 goed ingezien toen een aantal mensen de Historische Kring Neede (HKN) oprichtten. De directe aanleiding vormde het afbreken van het oude postkantoor in de Oudestraat en niet lang daarna het oude gemeentehuis, het latere GTW busstation. Twee markante gebouwen die de zuidkant van de dorpskern meer dan een eeuw hadden gedomineerd. Het stak de bevolking dat deze gebouwen zomaar konden verdwijnen. Anton ter Weeme, Herman (Broer) Varenhorst, Jan Krooshof, Gerrit Hemelman en Arend Heideman kwamen in het geweer en zetten zich in voor het 'beschermd dorpsgezicht', de erfenis voor de latere generaties. Inmiddels bestaat de Historische Kring Neede veertig jaar en is niet meer weg te denken uit het dorpsbeeld.

Door Rob Weeber

In de beginjaren werd er nog thuis vergaderd met de werkgroepen Fotogroep, Archeologiegroep, Genealogiegroep en 't Wald, de groep die zich met de streektaal in de Achterhoek en Liemers bezighoudt. Vanaf 2000 werd het archief in Huize de Kamp bewaard, misschien wel met meest historische pand in het dorp. Nadat Huize de Kamp moest worden ontruimd, verhuisde het archief achtereenvolgens naar de kelder van de Raiffeisenbank, het pand Ponds en uiteindelijk naar de huidige locatie, de Oale Smederieje. De huidige werkgroepen zijn Genealogie, Redactie en Historisch Archief. Deze laatste is iedere maandag en dinsdag aanwezig en verwerkt het reeds in bezit zijnde en nieuw aangeboden materiaal. Met name de digitalisering vormt een belangrijke bezigheid. Verder biedt zij hulp aan inwoners en andere geïnteresseerden die onderzoek willen doen naar het (familiaire) verleden. De HKN geeft twee keer per jaar het verenigingsblad Old Nee uit en een keer per jaar een themanummer.

Op historie blijven richten
Met inmiddels zo'n 750 leden is de HKN actief om de geschiedenis van Neede en haar kerkdorpen levend te houden. Zo staat de schoorsteen van de fabriek van Ter Weeme nog overeind, een van de laatste, tastbare monumenten van het rijke textielverleden. Verder is de oude smederij van Van Campen met behulp van Prowonen gerestaureerd en het Hemelmanplantsoen aangelegd in plaats een appartementenblok. Ook heeft de HKN de gemeente geadviseerd om een monumentale status aan de huizen in de Wilhelminastraat toe te kennen.

Vrijwilligers welkom
Maar ondanks de focus op de historie, staat het bestuur naar de toekomst toe voor nieuwe uitdagingen. "De geschiedenis van Neede is van iedereen en niet alleen van de oudere mensen. Ook de jeugd willen we er nadrukkelijk bij betrekken", aldus enkele leden. "Gelukkig zijn er al initiatieven, zoals het jaarlijkse geologisch bezoek aan De Needse Berg met basisschoolleerlingen uit groep 7 en 8. We willen echter meer. Cultuuronderwijs op school bijvoorbeeld is een mogelijkheid om meer sympathie te kweken voor de eigen historie. In 2020 is het 75 jaar geleden dat Neede bevrijd werd, ook een thema dat niet ongemerkt voorbij mag gaan. Daarnaast houden we af en toe exposities in de Oale Smederieje en manifesteren we ons op diverse evenementen, zoals de Jammarkt en Kerstmarkt. Ook ondersteunen en initiëren we diverse publicaties, zoals de bijdrage aan het jubileumboek van de Sportclub Neede en het nog uit te brengen boek over het textielverleden van Neede. Maar we willen nog meer de verbinding tot stand brengen tussen de Needenaar en zijn of haar historie. Randvoorwaarde is natuurlijk wel dat we doen waarvoor we opgericht zijn, onderzoek doen naar de historie. We mogen niet te algemeen worden. Het probleem echter is tijd en mankracht. We draaien op vrijwilligers. Diverse activiteiten vinden veelal overdag plaats, een tijdstip waarop veel mensen werken. Toch hopen we dat we meer ondersteuning krijgen, ook van de gemeente, en zo beter onder de aandacht kunnen blijven. Het is het waard."

Op woensdag 28 november wordt in de Grote Kerk in Neede het jubileum gevierd.

www.historischekringneede.nl