Gerjon Gijsbers samen met zijn uitgever Hans de Beukelaer op een moment dat de horeca nog open was. Foto: Bernhard Harfsterkamp
Gerjon Gijsbers samen met zijn uitgever Hans de Beukelaer op een moment dat de horeca nog open was. Foto: Bernhard Harfsterkamp

Gerjon Gijsbers grijpt thema boekenweek aan voor opvallend artikel

Algemeen

'Heb me al jaren gestoord aan de brave CPNB'

Door Bernhard Harfsterkamp

BREDEVOORT – Vanwege het coronavirus besloot de CPNB, de stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, de boekenweek te verlengen tot eind maart. Dat betekent dat bij aankoop van boeken, die bijvoorbeeld aansluiten bij het thema van de boekenweek 'Rebellen en dwarsdenkers', nog steeds een boekenweekgeschenk ontvangen wordt. Dat juist de CPNB dit thema uitkoos deed schrijver Gerjon Gijsbers een opvallend artikel schrijven, waarin hij zegt dat het thema totaal niet past bij de 'brave' CPNB.

Vilein en vlammend artikel
Het artikel verscheen op de website van HP/De Tijd en past goed bij het thema van de boekenweek, want Gerjon Gijsbers laat wederom zien dat hij in ieder geval wel een echte dwarsdenker is. Zijn artikel kan een polemiek genoemd worden. Dat is "een openlijk gevoerde pennenstrijd". Een van de bekendste polemiekschrijvers was Gerrit Komrij. Net als bij Komrij zijn de zinnen in Gijsbers' artikel mooi geformuleerd, scherp en is het artikel met humor geschreven. "Vilein", zegt Gijsbers zelf. "Het is de enige manier om een statement te maken, zonder dat je echt over de schreef gaat. Het artikel gaat over dingen waar ik al een tijdje mee zit. Toen de CPNB met het thema 'rebellen en dwarsdenkers' kwam, vond ik dat ik er iets van moest zeggen."

Uit de hand gelopen column
Gijsbers heeft zich al jaren gestoord aan de CPNB. "Vroeger zou ik me hebben ingehouden. Ik houd niet van ruzies, die energie kunnen opzuigen. In het echt ben ik een verlegen jongen. Op papier wat minder." Dat bleek al uit de columns, gebundeld in 'Ik keek naar boven en had geen idee', die door uitgeverij Fagus uit IJzerlo werden uitgegeven. "Dit was aanvankelijk ook bedoeld als column, maar het liep al snel uit de hand. Ik wilde mijn punten goed onder de aandacht brengen." Belangrijkste punt is zijn kritiek op de CPNB. "Sinds ik van hun bestaan weet, heb ik daar al bedenkingen over. Die is altijd zo braaf en wil zoveel mogelijk mensen tevreden stellen. Daarom weigerden ze in 1981 'De vierde man' van Gerard Reve uit te geven als boekenweekgeschenk." Reve maakte er geen geheim van homoseksueel te zijn, zodat het te verwachten was dat er homoseksuele passages in 'De vierde man' zouden voorkomen. Die vond de CPNB te ver gaan, omdat een aantal christelijke boekhandels dat niet zou waarderen.

Vonken doen overslaan
In het artikel windt Gijsbers zich ook op over Leon de Winter, die een prijs kreeg omdat hij altijd en overal zijn mening durfde te geven, die velen niet welgevallig was. Tegelijkertijd waardeerde die schrijver het niet als er kritiek op zijn werk werd geleverd. "Dat is ongepast als je zegt het vrije woord te verdedigen." Ook spreekt hij zijn verbazing uit over hoe de Vlaamse schrijver Herman Brusselmans werd aangepakt, nadat hij een column over de zangeres Anouk had geschreven. Gijsbers vindt dat Brusselmans allang gevraagd had moeten worden om het boekenweekgeschenk te schrijven, maar dat gebeurt niet omdat de schrijver te dwars is. "Brusselmans is een belangrijk schrijver. Zijn laagdrempelige werk doet jongeren lezen, niet Eline Vere van Louis Couperus. Voor mij heeft hij deuren geopend. Na Brusselmans ging ik pas Reve lezen en schrijvers als Salinger en John Fante. Je moet scholieren alles laten lezen wat ze zelf graag willen, zodat een vonk kan overslaan. Iedere vonk die bij het lezen een vuur kan aanwakkeren is belangrijk."

Over het algemeen positieve reacties
Hoe komt een relatief onbekende schrijver uit de Achterhoek terecht bij het landelijke blad HP/De Tijd? "Dat ging via Hans de Beukelaer, die Nick Muller kent, werkzaam bij het blad. Muller komt uit de Achterhoek en kent Hans." Bij de uitgeverij van Hans de Beukelaer verscheen ook de eerste roman van Gijsbers, 'Scheuren in het canvas'. Binnenkort geeft hij de cartoons uit, die Gijsbers regelmatig via Facebook verspreidt.

Op het artikel is over het algemeen positief gereageerd. "Het is goed gelezen. Alleen uit de hoek van de volgelingen van Leon de Winter werd negatief gereageerd." Intussen werkt Gerjon Gijsbers aan zijn volgende boek. Dat zal over zijn verhouding tot de katholieke kerk gaan. "Ik ben misdienaar geweest, maar nooit misbruikt. Een slechte jeugd is een goudmijn, wordt gezegd, maar die had ik niet. Dat is ook niet nodig. Er is genoeg interessants over mijn katholieke opvoeding te schrijven. Het zal ook een familiegeschiedenis worden." Zo schrijft Gijsbers rustig door. "Een bredere erkenning is leuk, maar dat is niet het hoofddoel."

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant