Plan Needse Berg weer afgestoft

NEEDE - Wie kent hem niet, de Needse Berg, de pukkel van 34 meter die fier boven het Needse landschap uitsteekt. De geologische oprisping uit de voorlaatste ijstijd was er al lang voordat de eerste woudolifanten en Needse bewoners zich in het gebied vertoonden. Het gebied zou uiteindelijk uitgroeien tot een prachtig natuurgebied. Maar hoe staat het met de toeristische waarde ervan?

Door Rob Weeber

In 1992 liet de toenmalige gemeente Neede al een ideeënstudie naar de educatie en recreatieve waarde van de Needse Berg uitvoeren door het Delftse bureau Archeoplan. Het bureau stelde voor een archeologisch, historisch en geologisch bezoekerscentrum te bouwen. Locatie zou de zuidoostelijke wand van de Ordelmanskoele 2 aan de Brummelweg moeten worden. Het plan is destijds om moverende redenen, waaronder ook financiële, blijven liggen, maar nooit uit de gedachten van de betrokkenen verdwenen. Een van hen was Gerrit ten Hoopen, wethouder in 1992 en (nog steeds) voorzitter van de commissie Recreatie & Toerisme binnen de Gemeenschapsraad Neede.

“Samen met enkele dorpsbewoners uit Neede, Noordijk en Lochuizen hebben we vorig jaar het oude plan weer uit de kast gehaald en een werkgroep gevormd. Met de realisatie van een bezoekerscentrum kunnen we de waarde van het gebied op een andere, meer eigentijdse manier laten beleven. Geologie en archeologie kunnen ook verbonden worden met de latere geschiedenis van het dorp. Het afgegraven zand bijvoorbeeld werd gebruikt voor huizen tijdens de wederopbouw, zoals voor de wijk ‘Bovenberg’. De klei ging naar de steen- en pannenfabrieken. Er is een lift in het gebouw gepland. Tijdens een (trage) liftgang kun je diverse beelden vertonen over de geschiedenis van het gebied. Met de komst van een dergelijk bezoekerscentrum krijgt ook de toeristische waarde van Neede een belangrijke impuls. Zeker als je er andere attracties mee verbindt.”

Smalspoorbaan
Met die laatste opmerking doelt hij onder andere op de verschillende burgerinitiatieven die er in voorgaande jaren al zijn ontstaan. Zo is de Woudolifant in de Ordelmanskoele 3 hersteld en is er een nieuw, natuurlijk speelparcours aangelegd voor basisschoolkinderen. Ook kwam er een uitkijktoren op het hoogste punt van de Needse Berg aan de Brummelweg. Wat nog niet gerealiseerd werd, is een oud plan om een smalspoorbaan van Noordijk tot de Olde Mölle aan te leggen. “Smalspoor werd bijvoorbeeld veel gebruikt in de mijnbouw. Ook de steenfabrieken hier maakten er gebruik van. Daarom willen we dit samen met het bezoekerscentrum realiseren. De spoorlijn zal zo’n 4 km lang worden en loopt vanaf het station Noordijk langs het bezoekerscentrum en een remise bij de IJzergieterij tot aan de Olde Mölle. De lijn moet bezienswaardigheden verbinden.”

De totale kosten van de twee projecten worden tussen de een en anderhalf miljoen euro geschat. De eerste stap is het projectplan en de goedkeuring ervan door de gemeente. Daarna kan de verdere uitwerking plaatsvinden. Voorop staat de participatie van de hele gemeenschap. Foto’s: Oud-wethouder Gerrit ten Hoopen (Foto RW) en oorspronkelijke tekening Archeoplan 1992 van het bezoekerscentrum