Van wind naar winst: Roel Beunk wil windmolens waarvan de bewoners wél profiteren

BERKELLAND/LOCHEM - “Of we nou willen of niet, zonneparken en windmolens zullen er komen”, aldus Roel Beunk (62) uit Beltrum, en dus wordt het volgens hem tijd om de juiste keuzes te maken. Zijn belangrijkste punt: naast de lasten moeten ook de lusten voor de burger in de regio zijn. In het nabij gelegen Beekvliet-Stelkampsveld, op de grens van de gemeenten Berkelland en Lochem, ziet hij mogelijkheden.

Door Mark Ebbers

Beunk, landbouwkundig opgeleid en met een passie voor duurzaamheid en circulaire economie, is wat je noemt een nuchtere Achterhoeker die niet snel op de barricaden klimt. Maar de polarisatie die ontstaat zodra het gaat over zonneparken en windmolens, doet hem zoveel pijn dat hij Achterhoeks Nieuws belde met de vraag of zij zijn visie hierop in de krant wilden zetten.
Hij benadrukt dat hij zijn verhaal helemaal op persoonlijke titel doet. Vanwaar de zorgen die hij wil delen? “Ik ben bang dat het helemaal de verkeerde kant opgaat met de windmolens, net zoals dat met de zonneparken in Berkelland is gebeurd. Van de 140 hectare zonneparken waar de gemeente Berkelland naar streeft, is inmiddels zo’n 115 hectare vergeven. En wat blijkt: van het geld dat hiermee verdiend gaat worden, gaat ruim 90% naar investeerders van buiten de regio. En deels zelfs naar het buitenland. Moet je je voorstellen: alle burgers betalen mee aan de transitie naar groene energie - middels de Opslag Duurzame Energie, check je energiefactuur maar - en het geld dat met de grootschalige opwekking wordt verdiend, verdwijnt uit de regio en zelfs naar het buitenland. Kortom: de burger heeft wel de lasten maar niet de lusten. En dat moeten we met de windmolens niet laten gebeuren.”

Op de goede plek
Hij vervolgt: “Voor de omschakeling van fossiele brandstof naar groene energie is grootschalige opwekking onontkoombaar en dus zullen er zonneparken en windmolens komen. Tot zover is er niets nieuws onder de zon. De visuele impact van zonneparken op de omgeving en de burgers is aanzienlijk, maar die van windmolens is nog vele malen groter. Waar je een windmolen ook neerzet, overal kun je hem zien en dus heeft ie ook effect op de burger. Als we de meest genoemde nadelen van windmolens objectief op een rijtje zetten, is er vanuit het perspectief van de burger maar één conclusie mogelijk.” En hij toont een matrix om die conclusie kracht bij te zetten.

“Dus als je windmolens wilt, kun je ze het best in de natuur plaatsen. Daar zijn de nadelen van slagschaduw en geluid het kleinst”

Geschikt gebied om de hoek
Dan maakt hij de stap naar een concreet gebied in zijn directe omgeving. “Neem nou bijvoorbeeld het Beekvliet-Stelkampsveld. Een gebied van meer dan 135 hectare waar druk gewerkt wordt aan het herstel van oude natuurwaarden. De belanghebbenden in dit gebied zijn de Provincie, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, de gemeentes Lochem en Berkelland, en enkele particulieren. Als zij de handen ineen slaan, en in eigen beheer hier windmolens plaatsen, blijven ook de miljoenen die ermee verdiend gaan worden in de streek en profiteren de burgers er direct of indirect ook van. Een duidelijke win-winsituatie. Zo hebben de burgers van Berkelland en Lochem naast de lasten ook de lusten van de windmolens.”

Windmolens hebben volgens Beunk naast genoemde nadelen ook voordelen ten opzichte van andere vormen van (duurzame) energieopwekking: “Windmolens hebben een hoog aantal vollasturen: dat betekent dat ze effectief zijn, ze produceren lange tijd op vol vermogen energie. En hoe groter de molens, hoe beter, want dan vangen ze meer wind. Natuurlijk zijn er mensen op tegen, maar dat is van alle tijden. De molens in de Zaanstreek zijn nu cultureel erfgoed, maar ook daar waren toen mensen op tegen. Not in my backyard, het gold toen ook al.”

Haalbaar
Beunk is ervan overtuigd zijn ideeën financieel haalbaar zijn: “Als buitenlandse investeerders er een businesscase in zien, kunnen de windmolens ook door overheden en andere organisaties geëxploiteerd worden. Het rendement is best hoog in vergelijking met andere vormen van energieopwekking en de overheid is een stabiele partner. Daarnaast is de provincie Gelderland rijk van het NUON-geld. Met name de gemeente moet zorgen voor de burgers en zorgen dat het geld terugvloeit naar de burgers.”
En stikstofuitstoot dan, toch belangrijk in een Natura 2000-gebied als Beekvliet-Stelkampsveld? “Windmolens zorgen tijdens door de bouw ervan voor stikstofuitstoot, het is eenmalig, daarna hebben ze nul emissie.”

‘Denk mee’
Er moet echt wat gebeuren, vindt Beunk: “Het geld moet in de regio, bij de burger blijven, dat is een absolute voorwaarde. Zo niet, dan ook geen windmolens.” Hij beseft dat het onderwerp energietransitie discussies oplevert, maar we kunnen er niet omheen. “We wonen en werken in Nederland nu eenmaal met veel mensen in een klein gebied, maar in plaats van polariseren moeten we naar elkaar toe.” Hij beseft dat niet alles van windenergie kan komen: “Er is een mix nodig van energiebronnen. De duurzame kraan is hoe dan ook niet dicht te draaien.”
Hij roept mensen en organisaties op met hem mee te denken. “Ik daag iedereen uit om ‘out of the box’ te denken, en van de bedreiging van windmolens een kans te maken. En dat lukt alleen als we ze in natuurgebieden als Stelkampsveld gaan bouwen én dan uiteraard in eigen beheer door de belanghebbende instanties.”
Hij is ervan overtuigd dat het mogelijk is: “Bedenk: kan niet ligt op het kerkhof en wil niet ligt ernaast.”

Reactie van de gemeente Berkelland
Wethouder Gerjan Teselink van Berkelland, met onder andere Economie en duurzaamheid en Energie-uitvoeringsprogramma in zijn portefeuille, reageerde schriftelijk op het artikel: “Juist omdat de afgelopen periode vanuit de samenleving is gebleken dat energie opwek met wind een gevoelig onderwerp is, hebben wij met de gemeenteraad afgesproken te komen met aanvullende kaders voor het RODE (Ruimtelijke Ordening en Duurzame Energieopwekking)-beleid. Totdat de aanvullende kaders door de gemeenteraad zijn vastgesteld, nemen wij geen enkel windinitiatief in behandeling.”