SOVW over doelstellingen en klimaatladder

BERKELLAND - Woensdagavond was er een beeldvormende avond waarop het college en de raadsleden door verschillende partijen geïnformeerd werden over hun standpunten en de stand van zaken rond windmolens. Ook de Stichting Omwonenden versus Windmolens (SOVW) kreeg de gelegenheid om zijn visie op het RODE beleidsplan te geven. Needenaren Mark Pot en Bas de Wit van de SOVW presenteerden daar hun windladder-plan, onderdeel van hun ‘Position Paper Herijking RODE Beleid’.

Door Rob Weeber

“Als je de media volgt, dan zie je steeds meer geluiden opgaan die pleiten voor een ‘terughoudender beleid met windmolens,” aldus Bas de Wit van de SOVW. “Deze maand verscheen er bijvoorbeeld een bijdrage bij EenVandaag van Martien Visser, lector Energietransitie aan de Hanzehogeschool in Groningen. Ook hij pleitte voor minder haast en meer beleid bij het plaatsen van windmolens. Een van de belangrijkste argumenten daarvoor was het feit dat we de landelijke doelstelling van 35 TWh voor 2030 al gehaald hebben. Met een meer doordacht beleid komen we ook beter tegemoet aan de vragen over de effecten van windmolens op onze gezondheid.” Dat laatste punt haalt bijvoorbeeld ook audioloog Jan de Laat van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) bij EenVandaag aan. Omdat de turbines steeds hoger en krachtiger worden, zou de afstand tot de woonkernen evenredig moeten toenemen volgens deze deskundige. Wettelijk gezien voldoen de turbines aan de 41 Db geluidsnorm aan de gevel. Maar omdat het hier om een gemiddelde op jaarbasis gaat, kan het zijn dat bewoners dagen achtereen met laagfrequent geluid en trillingen geconfronteerd worden. Dat kan een negatieve uitwerking op de gezondheid van mensen hebben.

Ook Mark Pot is een grote voorstander van een meer terughoudend windbeleid. “Als je onze aanbevelingen leest, dan zie je dat we niet perse tegen windenergie op land zijn. We willen ook geen actiegroep zijn die alleen maar tegen is. Maar we willen wel aandacht voor het feit dat het huidige RODE-plan geen draagkracht creëert en volgens ons daarom van tafel moet.” Een van de punten in het plan van de SOVW gaat over het gebrek aan ruimte en de aandacht voor de invulling van die ruimte. Het inpassen van windturbines in het landschap vereist de grootste zorgvuldigheid en heeft met allerlei restricties te maken, zoals beperkingen vanwege type natuurgebied, vanwege afstand tot woonkernen en militaire basis et cetera. Daarom pleit de SOVW voor een beleid dat zoekgebiedgericht is en niet, zoals het huidige RODE-plan, op ‘open uitnodiging planologie’.

Windladder
Voorop staat dat windturbines geen overlast mogen veroorzaken. Het Windladderplan van de SOVW is feitelijk een stapmodel dat de mogelijk plekken voor clusters windturbines in kaart brengt en ook uitsluit. Het is een kaart die over de bestaande RODE-kaart wordt geprojecteerd en antwoord geeft op de vraag waar je kunt bouwen als je rekening houdt met 2000, 1500 of 1000 meter afstand van een windturbine tot de woonkernen. De praktijk laat zien dat er met een 2km-scenario nog 25% van Berkellands grondgebied overblijft waar je naar geschikte plekken kunt zoeken voor windturbines. Dat percentage loopt op in geval van de twee andere scenario’s. Verder heeft het Windladderplan als uitgangspunt dat er niet meer windturbines mogen worden gebouwd als de klimaatdoelstelling is behaald.

Braafste jongetje van de klas
“Nationaal is de norm voor 2030 35 TWh,” dus Pot. “De RES-Achterhoek, waarvan Berkelland deel uitmaakt, zou naar rato 0,8 TWh moeten leveren. De Achterhoek echter houdt vast aan de Groenlo-doelstellingen uit 2009. Dat betekent dat de Achterhoek met de huidige koers een surplus van 0,55 TWh opwekt, ofwel 555 ha zonneparken of 38 windmolens extra. Ook de gemeente Berkelland, onderdeel van de RES Achterhoek, heeft zichzelf een veel te hoge norm opgelegd voor 2030. Berkelland zou in 2030 150 GWh moeten opwekken om aan de gezamenlijke, landelijke doelstelling te voldoen. Met de vergunde zonneparken en overige ambities voor zonne-energie komt Berkelland op 165 Gwh uit. Door de gezamenlijke doelstelling vanuit de RES Achterhoek echter zou Berkelland in 2030 op 247 GWh uitkomen. Je moet je dan afvragen voor wie we dat opwekken. Duidelijk is dat het rijk of de provincie deze cijfers niet opleggen. Berkelland presenteert zich hiermee als het ware als ‘het braafste jongetje van de klas’.” De gemeente loopt volgens de SOVW een groot risico met dit onnodige surplus. De plaatsing van windturbines op land geeft nu eenmaal weerstand en roept vraagtekens op. Onnodig hoge doelstellingen zullen ook in Berkelland de onvrede aanwakkeren.