De mussen vallen van het dak... of mossen? Het is in elk geval mooi weer!

De zomer doet eindelijk haar intrede. Het is warm, voor sommigen alweer té warm, voor anderen kan de zomer niet vroeg genoeg beginnen. Rondom de zomer zijn er vele uitdrukkingen ontstaan. Zo kennen we allemaal de uitdrukking één zwaluw maakt nog geen zomer, hetgeen betekent dat niet alle dingen vanzelfsprekend goed zullen gaan, als toevallig één ding zonder tegenslagen is verlopen. Ook de uitdrukking de zomer in het hoofd hebben is bij velen wel bekend. De betekenis – je zomers kleden, hoewel de temperatuur meer aanleiding geeft om iets warms aan te trekken – laat weinig te raden over.

Als het écht ontzettend warm is, dan zijn we weleens geneigd om te stellen dat het zó warm is, dat de mussen dood van het dak vallen. Op zich is dit best een vreemde uitdrukking, want nog nooit heb ik mussen dood van het dak zien vallen. De herkomst is voor het eerst te lezen in de bekende verhalenbundel Camera Obscura van Hildebrand (1839). Daarin wordt gesproken over ‘mosschen op het dak’. Het zou voor de hand liggen dat het in dezen gaat over mos dat op de daken groeit. Als het echt heel erg warm is, dan droogt dat mos uit en valt het van het dak. Dit zou een heel aannemelijke uitleg zijn van de uitdrukking.

Toch is dit niet het geval. Hildebrand had het over mosschen die gaapten. Mos(ch) en mus werd door elkaar gebruikt, met beide werd het schattige vogeltje bedoeld. In de loop van de tijd veranderden de gapende mussen in vallende mussen, waarmee versterkt werd hoe heet het wel niet was.

Ik wens u allen een warme zomer, zonder al te veel gapende, noch vallende mussen…