Veehouder Nijhuis bedient de waterstand in zijn weiland

Lokaal water oppompen is lastig in de Achterhoek, waar het grondwater laag staat na een paar lange, hete en droge zomers. Vitens, waterschap Rijn & IJssel en de agrariërs Gerrit en Marije Nijhuis sloegen daarom de handen ineen. Door met rivierwater een stuk grasland van vader en dochter Nijhuis te bevloeien, gaan zij samen de strijd aan tegen de verdroging. 

In grote delen van de Achterhoek is de grondwaterstand nog niet helemaal hersteld van de droge zomers van afgelopen jaren. Ook door ontwatering en waterwinning neemt de verdroging van de bodem toe. Vitens onderzoekt daarom op verschillende manieren hoe de verdroging in de Achterhoek door waterwinning kan compenseren. Zoals bij het waterpompstation in Eibergen. “Door de hoeveelheid water die we er winnen, ontstaat een verlaging van de lokale grondwaterstand. Dat kan schade veroorzaken aan gewassen”, vertelt Onur Köse, omgevingsmanager bij Vitens. “Eind vorig jaar begonnen we daarom een pilot waarbij we water uit de rivier de Berkel via bevloeiing in de bodem te infiltreren.”

Dit gebeurt op het boerenbedrijf van Gerrit en Marije Nijhuis dat vlak bij de winlocatie Olden Eibergen ligt. De veehouders gaven Vitens en het waterschap toestemming om een stuk grasland te bevloeien, gedurende de maanden dat het perceel niet in gebruik is. Vader en dochter wilden graag aan de proef meedoen, vertelt jong veefokker Gerrit: “De hele Achterhoek is droog, maar dit weiland toch vooral. Door de droogte, maar jaarlijks wordt ook veel water aan de bodem onttrokken. Dat helpt niet mee.”

Zelf bedienen
Vanuit de rivier De Berkel wordt nu water opgepompt en naar een sloot geleid. Van daaruit loopt het water via een pvc-pijp naar het naastgelegen weiland. Het waterniveau in de sloot wordt kunstmatig hoog gehouden, zodat het slootwater makkelijk naar het perceel van de familie Nijhuis stroomt. Om te voorkomen dat het perceel langdurig onder water staat en zo de grasmat beschadigd raakt, is een schuif op de buis geplaatst. Daarmee kan Gerrit zelf als een soort sluiswachter de in- en uitlaat van het water bedienen. Nijhuis: “De buis staat constant iets open, zodat er altijd een laagje water in het perceel staat. Wordt het teveel dan doe ik de schuif iets verder dicht, zodat het water de grond in kan zakken.”

Win-winsituatie
Onur hoopt dat het experiment een win-winsituatie zal opleveren waarvan alle partijen straks profijt hebben. “Op de eerste plaats willen we het grondwater aanvullen dat door onze waterwinning onttrokken wordt. Daarnaast hopen we dat de toplaag van de bodem vochtig blijft, waar het grasland voordeel van heeft. Ook onderzoeken we of de bodem meer voedingsstoffen voor het gras vasthoudt.”

Nadelen van deze proef? Die vallen reuze mee, vindt Gerrit. “We moesten een klein deel van het grasland opnieuw inzaaien, maar de kosten daarvan worden netjes vergoed. Het zou mooi zijn als nog meer agrariërs mee zouden doen aan pilots als deze. Water is natuurlijk wel de eerste levensbehoefte voor een boerenbedrijf.” Dochter Marije sluit zich daarbij aan. “Vitens kan het niet alleen, het waterschap kan het niet alleen, wij kunnen het niet alleen. Samen kunnen we iets doen aan het grondwaterpeil in dit gebied.”

‘Dit artikel wordt u aangeboden door  Waterschap Rijn & IJssel. Het is niet gemaakt onder verantwoordelijkheid van de redactie van deze uitgave.’