OBL grote winnaar Berkellandse gemeenteraadsverkiezingen

Gemeentebelangen forse verliezer

Door Peter Vorderman

BORCULO – Direct na het sluiten van de stembureaus afgelopen woensdag 16 maart vond de traditionele verkiezingsavond in het gemeentehuis plaats. Naarmate de uitslagen van de 36 stembureaus binnenrolden, steeg de spanning in de zaal merkbaar. De tussenstanden werden op een ontspannen wijze gepresenteerd door burgemeester Joost van Oostrum. Ondernemend Berkelland (OBL) is de grote winnaar geworden en behaalde met 18,2 procent van de stemmen vijf raadszetels. 

Een spectaculaire stijging voor OBL, dat van twee naar vijf zetels gaat. De zittende coalitiepartijen CDA, Gemeentebelangen Berkelland (GB) en VVD zakten van gezamenlijk zeventien zetels in 2018 naar elf nu. GB is de grootste verliezer en houdt nog maar twee van de vijf zetels over. Maandag 21 maart 10.00 uur wordt de definitieve uitslag bekend gemaakt. 

Met een opkomstpercentage van bijna 61 procent hebben 21.856 kiesgerechtigde Berkellanders hun stem uitgebracht voor de verdeling van de 27 raadszetels over de acht deelnemende partijen. Dat is een 10 procent hogere opkomst dan het landelijk gemiddelde, die met nipt 50 procent historisch laag was. De landelijke trend dat vooral de lokale partijen winst hebben geboekt, is voor Berkelland niet helemaal opgegaan. Weliswaar heeft OBL grote winst geboekt, maar GB daarentegen heeft fors verloren. Nieuwkomer de Berkellandse Burgerpartij behaalde één zetel. Bijna 30 procent van de kiezers heeft op lokale partijen gestemd. Bij de landelijke Berkellandse partijen zijn er zowel plussen als minnen in het zetelaantal. Het CDA verloor twee zetels en heeft er nu zes, D66 gaat met plus één naar vijf zetels, VVD met min één naar drie zetels, PvdA met plus één ook naar drie zetels en GroenLinks heeft haar twee zetels behouden. Met een ingewikkelde formule zijn de vijf restzetels al verwerkt in de voorlopige uitslag.

In het gemeentehuis heerste ogenschijnlijk een ontspannen sfeer, maar als Van Oostrum het podium betrad om een volgende tussenstand bekend te maken, werden de oren gespitst en kon je een speld horen vallen, soms waren ook spontane reacties uit de zaal hoorbaar. Hilariteit ontstond toen de burgemeester sprak van Noord-Koreaanse uitslagen in Beltrum en Rietmolen, dorpskernen die zich als echte CDA-bolwerken etaleerden en waar de overige partijen geen voet aan de grond krijgen. Gedurende de avond was het lange tijd een nek-aan-nekrace tussen CDA en D66, maar tegen het einde liep het CDA overtuigend uit. 

Spectaculaire winst
Om 23.15 uur waren de uitslagen van de 36 stembureaus binnen en werd onder aanzwellend geroezemoes de voorlopige eindstand bekendgemaakt. Daarop werden in verschillende hoeken van de zaal of feestjes gevierd of de wonden gelikt. Zo had OBL-lijsttrekker Bennie Morsink een lach van oor tot oor en nam hij enthousiast alle felicitaties in ontvangst. De nog steeds actieve aannemer in grond- en sloopwerken legt uit waar deze spectaculaire winst waarschijnlijk vandaan komt: “Recent zijn ook wij een samenwerkingsverband aangegaan met de landelijke BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas. Over geheel Nederland betreft dat twintig gemeentes, waarvan vier in de Achterhoek (Aalten, Berkelland, Lochem, Oude IJsselstreek). Daarom had ik wel zetelwinst verwacht, maar niet van deze omvang. Als tweede partij zijn we ook bereid en klaar om eventueel wethouders te leveren.” De strategisch gekozen samenwerking heeft OBL-BBB (BoerBurgerBondgenoot) duidelijk geen windeieren gelegd.

CDA-kandidaat Arjen van Gijssel is verzekerd van een raadszetel en is niet ontevreden: “Dankzij een sterk team is het CDA ondanks het verlies van twee zetels gelukkig toch de grootste partij gebleven. Wel hebben we wat pech met de restzetels. Jammer voor de verliezers en felicitaties aan de collega’s met zetelwinst. Ik kijk uit naar een goede samenwerking. We moeten en kunnen immers samen aan de slag om de inwoners meer bij de gemeente te betrekken. Zodat men weet wat er speelt en we hun kennis kunnen inbrengen. Daar heb ik zin in!” Van Gijssel, lokaal bekend als schrijver en amateurhistoricus, heeft in 2014 en 2018 als lijstduwer op de kandidatenlijst gestaan. Deze ronde heeft hij zich beschikbaar gesteld op een verkiesbare plaats. Vanuit zijn werk bij de branchevereniging van woningcorporaties Aedes behartigt hij belangen in politiek Den Haag en bij de EU.
Verheugde gezichten bij D66 vanwege de winst van vier naar vijf zetels en het blijven van derde partij. Nieuw in de raad is Hans van der Noordt uit Ruurlo. “Ik stond op de lijst op plaats vier, dus het was best spannend of het zou lukken. Maar het zijn er zelfs vijf geworden”, glundert hij. “Een prachtig resultaat, ik ben trots op ons team. Met die vijfde zetel zijn we erg blij, omdat qua zetelaantal nu drie gelijkwaardige partijen zijn ontstaan (CDA, OBL, D66 red.). Daarmee wordt samenwerking en coalitievorming op basis van wederzijds respect makkelijker.“ Van der Noordt is ruim 20 jaar werkzaam geweest bij de gemeentelijke overheid, een ervaring die nu goed van pas komt.

De jongste op de lijst van 148 kandidaten is VVD-er Jelle Oonk (18) uit Borculo. De gymnasiast heeft al langer belangstelling voor de politiek en heeft zich op verzoek van lijsttrekker Marcellino Kropman kandidaat gesteld. “Als tiende stond ik natuurlijk op een onverkiesbare plaats, maar het is toch heel mooi om dit proces zo direct mee te maken. Jammer dat de VVD haar vier zetels niet heeft kunnen behouden, maar wie weet kunnen we toch weer meedoen in het college. Want we hebben een mooie visie voor de komende jaren: Ruimte, voor groei en gezelligheid. OBL heeft het erg goed gedaan, mijn felicitaties!” 

Teleurgesteld
Lijsttrekker Anjo Bosman van Gemeentebelangen toonde zich begrijpelijkerwijs teleurgesteld over de uitslag: “Op een dergelijk resultaat (verlies drie zetels, red.) hadden we eerlijk gezegd dan ook niet gerekend.” “Maar GB als gedreven lokale partij komt altijd terug, daarvan ben ik overtuigd”, sprak ze strijdlustig. Bosman wilde niet meer ingaan op haar recente vertrek als wethouder en richt haar blik alleen op de toekomst.

GroenLinks-lijsttrekker Andra Weg kaatste in haar reactie op de einduitslag (twee zetels red.) op prikkelende wijze de zaal in dat “Berkelland nog niet klaar is voor ons. Weliswaar staan onderwerpen als klimaat en leefomgeving wel op de agenda, maar er worden niet echt keuzes gemaakt. En een standpunt innemen dat geen windmolens moeten komen in Berkelland, is gewoonweg niet realistisch.” 

Een nieuwkomer in de arena is de Berkellandse Burgerpartij met lijsttrekker Jan Zappeij. Hij is een ervaren politicus, oorspronkelijk van PvdA-huize. Hij licht toe: “We zijn blij met onze raadszetel, maar hadden eigenlijk op twee zetels gerekend. Dat is met een verschil van slechts 75 stemmen ten opzichte van GL net niet gelukt. Onze partij is ontstaan uit onvrede dat niet werd gereageerd op protesten tegen windturbines in de regio. Ook willen we de plannen voor 3.000 extra woningen wat temperen. Berkelland moet geen Berkelstad worden.” 

Welke coalitie deze uitslag gaat opleveren valt uiteraard niet te voorspellen. De eerste stap die nu volgt is een zogenaamd duidingsdebat, waarin de politieke partijen voorafgaand aan de coalitievorming hun appreciatie van de verkiezingsuitslag geven. Dit duidingsdebat is ingevoerd na de commotie rond de coalitievorming in 2018. D66 als derde partij werd toen buitenspel gezet en belandde in de oppositie. Door de gang van zaken werden de verhoudingen en sfeer in de gemeenteraad danig verstoord en heeft een aantal partijen zelfs gedreigd op te stappen uit de gemeenteraad. Om dit soort toestanden in de toekomst te voorkomen, zou een zogenaamd raadsakkoord kunnen worden gesloten. Daarin kunnen standpunten en doelstellingen worden opgenomen en afspraken worden vastgelegd hoe met elkaar om te gaan. Maar de fracties moeten het daarover nog wel eens zien te worden.