‘Als je je niet intellectueel ontwikkelt, dán ben je pas dom’

ACHTERHOEK - In Veur de Draod beantwoorden Bekende Achterhoekers stellingen. Wie antwoordt legt zijn ziel bloot. Vandaag operazanger Ernst Daniël Smid (69) die vertelt het leven terug te hebben. Hij lijdt aan Parkinson en een gewaagde hersenoperatie liet zijn trillingen afnemen en gaf hem zijn spraak terug.

Door André Valkeman

1) Mijn mentale bui is:
“Ik kijk nu naar buiten, mijn flat uit. Ik kijk neer op de natuur en die is prachtig. Er is weinig reden om chagrijnig te zijn vandaag. Ik woon in Winterswijk en kijk in de richting van Groenlo.

Parkinson komt in mijn familie niet veel voor, toch kreeg ik het. Mijn leven is radicaal veranderd sinds mijn hersenoperatie. Ik tril minder en praat beter. Ik heb mijn leven terug en ik heb er weer zin aan. Dus kom maar met alle vragen, veur de draod d’r met.’’

2) Ik lijk het meest op ‘mien va/mo’:
“Mijn moeder. Niet in lengte. Zij was 1,60 en ik ben 1,90. Al haar schoonheid leverde ze in aan het krijgen van kinderen. Op de trouwfoto was ze een bloedmooie vrouw. Negen kinderen krijgen laat een spoor achter.

Het levenslustige, het positieve, heb ik van haar. Mijn vader was een harde werker en serieuzer. Het willen zingen is ook moeder, zij was een goede zangeres. In huis kregen we Maria Callas mee, Felix Mendelssohn, enzovoorts. Klassieke muziek dus.

Ik ben een kopie van mijn opa aan moeders kant, ook het uiterlijk is vooral moeders bloedlijn.’’

3) Dit is mijn grootste angst:
“Helemaal alleen eindigen. Ik heb toen ik in die verpleging zat na de operatie mensen heel eenzaam zien zitten.

Mijn vrouw overleed tien jaar geleden en ik ben die klap nog steeds niet te boven gekomen, eigenlijk. Herinneringen blijven maar beelden vervagen langzaam. Hoe stond ze ook alweer voor je, hoe voelde ze? Dat dat zintuigelijke vervaagt… Daar moet ik niet te lang bij stilstaan, het stemt droevig.

Gelukkig heb ik een hartsvriendin, Jolanda uit Eindhoven. Ik kar er naartoe, we drinken iets en praten. We hebben geen verregaande intimiteit, maar het is prettig.’’

4) Na de dood is er:
“Jongens, als ik nu nog ga zeggen dat ik geloof in iets hierna… Ja, dan ben ik een enorme schijtlijster. Ik kom steeds dichter bij de fatale datum. Ik heb een progressieve ziekte onder de leden, het doek valt straks. Het is een enorme zelfoverschatting van de mens te denken dat iemand dit bedacht. Straks is het over, er rest ons niets.’’

5) Ik kan buiten de Achterhoek wonen:
“Prima. Bussum, Duitsland, Ierland... Ik woonde er. Als je ouder wordt, wil je thuiskomen. Thuis kom ik in de Achterhoek. Naar huis rijden is weer een feestje. Die A18 af. Lichtenvoorde, Winterswijk en Aalten op borden zien staan. Dan bun ik thuus.’’

6) De mens is monogaam:
“Nee, daar geloof ik helemaal niets van. De man en zijn voortplantingsdrang… Er zullen mensen zijn die het kunnen. Maar het is een utopie te denken dat dat biologisch is. Ik ging altijd voor de monogamie. Of dat altijd lukte, vraag je? Nee…’’

7) Mensen met een accent zijn:
“Totaal geen mening over. Je moet mensen niet beoordelen op hoe ze klinken maar hoe ze zich intellectueel ontwikkelen. Nogal vaak wordt een dialectspreker als domme boer weggezet, niet bijgeleerd. Grote quatsch!’’

8) De is mijn grootste held:
“Johan Cruijff. Wat die man deed was ballet. Eenmaal liep hij naast mij. In het Ajax-stadion. Ik werd een muurbloempje en heb niets gezegd. Ik keek, en keek, en keek en toen knikte hij terug. Maar iets zeggen: dat durfde ik niet.’’

9) Ik ben republikein:
“Nee. Erfopvolging is niet van deze tijd, vind ik. Maar naar buiten toe, de internationale markt, andere landen enzovoorts: ja, dan is het waardevol en moeten we de kosten voor lief nemen. Ik ben Ridder in Orde van Oranje-Nassau. Niet dat dat dit antwoord beïnvloedt.’’

De koning is even niet populair maar ik heb meer moeite met Rutte. Het MKB gaat naar de knoppen, alles gaat kapot. Een puinbak, een grote puinhoop. 

Wat Rutte eraan kan doen? Toeslagaffaire, Groningen gascrisis, economische crisis… Dingen die je zag aankomen en hij liet niemand erop acteren. Hij toont geen visie en als het mis gaat is-ie verrekte onzichtbaar. Want waar is Mark Rutte?’’

10) Dit komt op mijn 
grafsteen:
“Niets, dat scheelt weer een steen. Ik heb wel een regel die voor het leven staat. ‘Altijd beter gaan dan dat je gekomen bent’. Een credo van mijn moeder. Het onderste uit de kan halen. Niet arrogant worden. Val het leven aan!’’