Slotdienst bij afscheid kerkelijk centrum De Hoeksteen
Barchem/Ruurlo – Vorig jaar rond dit tijdstip maakte de kerkenraad van de Protestantse Gemeente Ruurlo-Barchem het voornemen bekend om in september 2016 afscheid te nemen van het kerkelijk centrum De Hoeksteen in Barchem. Dat gebeurde met pijn in het hart. Meer dan honderd jaar kwam men immers in De Hoeksteen samen om te zingen, te bidden en te luisteren naar Gods Woord. Daaraan komt zondag 25 september om 10.00 uur een einde tijdens een speciale slotdienst. Deze dienst wordt geleid door dominee Tinus Gaastra en dominee Annet Meurs. Een rode draad vormen de herinneringen aan De Hoeksteen en hoe moeilijk het is om afscheid te nemen van een kerkgebouw die voor velen zo dierbaar is. Er is voor deze slotdienst een speciaal lied geschreven en gecomponeerd. De kerkenraad hoopt, dat zondag niet alleen de 'oude Hoeksteners' maar ook veel andere leden van de Protestantse Gemeente Ruurlo-Barchem naar De Hoeksteen komen en daarmee blijk geven van hun betrokkenheid. Daarom is er in de Dorpskerk in Ruurlo zondag geen dienst.
Door Jan Hendriksen
Er zijn twee belangrijke overwegingen geweest bij de besluitvorming die leidde tot de sluiting. "We hebben te maken met een snel krimpende kerk, met als gevolg teruglopende inkomsten, waardoor de kosten van twee kerkgebouwen (en misschien nog wel meer) niet meer zijn op te brengen. Ook is gesteld dat het voor de eenheid van onze gemeente (het samen gemeente zijn, ook wel gezegd: samen vieren) beter is als we samen vieren in één kerkgebouw. Nu hebben we op zondagmorgen te vaak twee matig bezochte diensten in twee kerkgebouwen: De Hoeksteen in Barchem en de Dorpskerk in Ruurlo. Het is dus een combinatie van financiële overwegingen en inhoudelijke argumenten met betrekking tot gemeenteopbouw en het samen gemeente zijn", zo verklaart Ds. Tinus Gaastra, predikant van de Protestantse Gemeente Ruurlo-Barchem. De Hoeksteen behoorde tot aan de federatievorming van de Protestantse Gemeente Ruurlo-Barchem in 2008 tot de Gereformeerde Kerk Barchem-Ruurlo. In 2008 kwam na vijf jaar 'verkering' in federatief verband een 'huwelijk' tussen de Gereformeerde Kerk Barchem-Ruurlo en de Nederlands Hervormde Gemeente Ruurlo tot stand en ontstond de Protestantse Gemeente Ruurlo-Barchem. Na de sluiting van De Hoeksteen op 25 september is de Dorpskerk in Ruurlo nog de enige kerk van deze gemeente.
Emotioneel
De slotdienst zal zondag ongetwijfeld een afscheid worden met vele emotionele herinneringen aan de tijd dat de Gereformeerde Kerk Barchem - Ruurlo bloeide met De Hoeksteen als trefpunt van de gemeente. Ds. Gaastra: "Het was een hechte gemeenschap met een actief geloofsleven. Iedereen kende iedereen. De onderlinge betrokkenheid was groot. Men wist zich met elkaar verbonden door het geloof. Er werd getrouwd en gerouwd, gevierd en gedoopt. Dit alles komt zondag zeker aan de orde in de slotdienst." Bij de sluiting van het kerkelijk centrum De Hoeksteen wordt een speciaal boekwerkje uitgebracht met herinneringen aan De Hoeksteen met als titel 'Een deur gaat dicht vandaag'. "Als je herinneringen aan De Hoeksteen ophaalt, ontkom je er niet aan, dat je ook terugblikt op zo'n 150 jaar Gereformeerde geschiedenis in Barchem en Ruurlo. Dan kijk je dus ook naar de tijd voordat De Hoeksteen werd gebouwd. Dit boekje is echter geen geschiedenisboek vol met jaartallen, ook al staan ze er wel in. We hebben vooral geprobeerd een beeld te schetsen van de Gereformeerde geloofsgemeenschap rondom De Hoeksteen door de jaren heen", zo schrijft de redactie van het herinneringsboekje.
Herinneringen
Naast het herinneringsboekje 'Een deur gaat dicht vandaag' wordt er ook een cd met een 'concert' door de organisten Wil Kok, Rijk Spronk en Gerard Wesselink op het orgel van De Hoeksteen uitgegeven. Op die cd staan ook geluidopnames van de zangdienst van 19 juni en de slotdienst van 25 september in De Hoeksteen. Verder wordt er een dvd met beelden van de zangdienst en de slotdienst uitgebracht. Ook is een set van zes ansichtkaarten van de kanselkleden te koop.
Te koop
Het kerkelijk centrum De Hoeksteen is inmiddels door het College van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Ruurlo- Barchem te koop aangeboden. Sinds 1 juli maakt de praktijk Fysiotherapie Oplaat uit Barchem gebruik van een deel van het centrum.
Geschiedenis De Hoeksteen en Gereformeerd Barchem-Ruurlo
Gereformeerd Barchem-Ruurlo kijkt terug op een lange geschiedenis waarin de gemeente zich ontwikkelde tot een geloofsgemeenschap die ertoe deed. En er nog steeds toe doet, ook al is 'Gereformeerd' inmiddels 'Protestants' geworden. De start van de Gereformeerde Kerk Barchem-Ruurlo dateert uit 1863, meer dan 150 jaar geleden. De gemeente begon onder de naam 'Gereformeerde Gemeente onder het Kruis'. In 1869 veranderde de naam in Christelijk Gereformeerde Kerk in Barchem. Na 1892 maakte de gemeente deel uit van het Verband van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Toen werd de naam de Gereformeerde Kerk Barchem. Later werd het Barchem-Ruurlo.
In de eerste bijna veertig jaren van het bestaan van de gemeente vonden de activiteiten veelal plaats op boerderij 'Velderman' bij de weduwe Kottelenberg aan de Enkweg in Barchem. Naarmate de gemeente groeide werd echter de behoefte aan een eigen kerkgebouw sterker. Op 24 december 1899 werd die kerk in gebruik genomen. Het was een ontwerp van architect Enklaar uit Ruurlo. De bouwkosten bedroegen 1.623 gulden. Het was een klein kerkje met twee blokken banken. De Hoeksteen groeide in een eeuw tijd van een bescheiden kerkje naar het kerkelijk centrum met zijn huidige omvang en indeling. In 1961 werd met de inzet van veel gemeenteleden de kerk uitgebreid met een jeugdgebouw, dat 'De Hoeksteen' werd gedoopt. De architect was de heer Hunnink. De opening was op 6 september 1962. Op 1 augustus 1968 stond een heel belangrijk punt op de agenda van de kerkenraad: 'nieuwbouw of verbouw'. De groei van het aantal leden en de toeloop van zomergasten maakten uitbreiding van de kerk noodzakelijk. Het werd 'vernieuwbouw'. Daaraan werd echter pas in 1980 uitvoering gegeven. Opnieuw werd niet tevergeefs een beroep gedaan op de 'handen en voeten' van veel gemeenteleden.
Een geheel
Op 23 december 1980 (op één dag na precies 81 jaar na de eerste ingebruikname) werd de verbouwde en uitgebreide kerk in gebruik genomen. De hal was verhoogd, zodat deze één geheel vormde met het jeugdgebouw De Hoeksteen. Er werd een nieuwe hal aan vast gebouwd. Kleine interne veranderingen noemen we hier niet. De herinrichting van het kerkgebouw en het nieuwe liturgisch centrum eind 90-er jaren waren echter veel meer dan dat. Rijk Spronk zei daarover in zijn toespraak bij de ingebruikname:"De herinrichting van onze kerkruimte en de ingebruikneming van het nieuw liturgisch meubilair is een mijlpaal in de geschiedenis van onze kerk, die opnieuw bereikt kon worden door de hulp van vele gemeenteleden." In de loop der tijd is wat aanvankelijk slechts de naam van het jeugdgebouw was, de naam van het totale kerkelijk centrum geworden. Als nu de deuren van De Hoeksteen dicht gaan, betreft dat dus de deuren van het kerkgebouw en alles wat daar in de loop der tijd aan vast 'gegroeid' is. (Bron: 'Een deur gaat dicht vandaag').
