Meidoornhaag, landschapselement ten behoeve van  de biodiversiteit. Foto: Sander Nijhuis
Meidoornhaag, landschapselement ten behoeve van de biodiversiteit. Foto: Sander Nijhuis Foto:

Plotselinge ophef landjepik in Berkelland

BERKELLAND - Ineens was het 'landjepik in Berkelland' afgelopen vrijdag groot nieuws op NOS radio en in de dagbladen. Maar het is een bekend probleem dat al sinds 2014 door de gemeente Berkelland is aangekaart bij de rijksoverheid, zo liet burgemeester Joost van Oostrum in een vraaggesprek met de NOS weten. Het gaat hier om de toepassing en controle van de 'Regeling landbouwtelling en gecombineerde opgave', de regeling die agrarische ondernemers verplicht jaarlijks opgave te doen ten behoeve van de Landbouwtelling en mestwetgeving. De opgave is tevens een aanvraag voor betalingsrechten (inkomenssubsidie), vergoeding voor de verplichting tot vergroening van het landschap en extra betaling voor jonge landbouwers.

Door Rob Weeber

De landelijke overheid controleert de opgaven door vanuit de lucht opnames te maken van de percelen en brengt haar bevindingen in een zogenaamd AAN bestand uit. Het kadaster echter wordt niet geraadpleegd. En precies daar zit de oorzaak en de oplossing van het probleem. Namens de wethouders plattelandsvernieuwing van de gezamenlijke Achterhoekse gemeenten en de gemeente Lochem, de Vereniging Agrarisch Landschap Achterhoek, Agrarische natuurvereniging VAN Berkel en Slinge, Agrarische Natuurvereniging 't Onderholt en LTO Noord stuurde wethouder Patricia Hoytink-Roubos van Berkelland op 13 maart 2015 al een brief aan de toenmalige staatssecretaris Martijn van Dam, met daarin de oproep de bestaande meetmethode via luchtfoto's te wijzigen dan wel uit te breiden.

De huidige methode zorgt voor twee problemen. Het coulisselandschap in de Achterhoek kenmerkt zich niet door strakke afbakening van landbouwgrond en natuurgebied. Overhangende natuur op landbouwgrond geeft schaduw waardoor de luchtfoto feitelijk minder bezit meet dan in werkelijkheid het geval is. De betreffende ondernemer loopt hier inkomenssubsidie mis. Het tweede probleem is echter dat de gehanteerde methode door de ondernemers wordt misbruikt. In plaats van te voldoen aan de vergroeningsplicht, pikken de agrarische ondernemers juist natuurgebied zoals sloten, bermen en houtwallen in. De luchtfoto ondersteunt de nieuwe perceelgrootte en hier ontvangt de betreffende ondernemer dus meer geld dan waar hij feitelijk recht op heeft.

Volgens Trouw schat een adviseur op natuurgebied van de gemeente in dat het ongeveer een kwart van alle agrarische ondernemers betreft die ieder tot 1500 euro extra per jaar opstrijken. Zouden onder meer ook de kadastrale kaarten worden geraadpleegd, dan heeft de overheid niet alleen een beter handvat tegen fraude, maar het scheelt de overheid volgens wethouder Patricia Hoytink-Roubos in haar brief aan Van Dam ook nog eens 2,5 miljard euro aan regeldruk en het vermindert tevens de bureaucratie. Het antwoord van Martijn van Dam kwam maar liefst een jaar later, op 30 mei 2016, en verdedigde de bestaande methode door te wijzen op EU-regelgeving.
De omvang van het landjepik wordt geschat op zo'n 200 voetbalvelden, grond die dus ten onrechte aan de landbouw is toegekend. Toch is de gemeente Berkelland volgens Van Oostrum niet van plan om de 'bermfraude' juridisch aan te pakken, hoewel de boeren wel zijn gesommeerd het teveel aan land terug te geven. De medewerking van de boeren is hier hard nodig. Vraag is natuurlijk wel waarom Berkelland de boeren niet eerder heeft gesommeerd om de ten onrechte ingenomen stukken grond terug te geven. Sec het probleem van het inpikken van land versus achteruitgang van de biodiversiteit was allang bekend bij de ecologen en andere natuurbeschermingspartijen. De problematiek wordt nu onlosmakelijk gekoppeld aan fraude met inkomen, maar het had een eerste stap kunnen zijn richting van een totaaloplossing.
Volgens dagblad Trouw heeft de nieuwe minister van landbouw, Carola Schouten, de sector inmiddels laten weten dat ze in het voorjaar een plan wil hebben omtrent het tegengaan van de fraude. Van Oostrum gaf aan bij de NOS dat het een landelijk probleem is.


Genieten van Achterhoekse wijn en hertenvlees tijdens 'sfeerproeven'

GEESTEREN - Middenin de Achterhoekse natuur in het buitengebied van Geesteren, aan de Altena`s Dijk 5 ligt de ontvangstruimte van Wijnhoeve Kunneman. Speciaal voor het sfeerprooeven gelegenheid is de ruimte helemaal in kerstsfeer gebracht. Een sfeervolle ruimte waar een knapperend haardvuur zorgt voor een warm onthaal. Zeer geschikt om van lekkere Achterhoekse rode, rose en witte wijn te genieten.

In de ontvangstruimte houdt de Wijnhoeve samen met Hertenhoeve de Lavei (voorheen Hertenhouderij Geerligs) het jaarlijks terugkerend evenement 'sfeerproeven'. Op zondag 10 december van 12.00 tot 20.00 uur kunnen belangstellenden in ongedwongen setting ideeën opdoen voor het kerstdiner. Toegang gratis. Kok Thijs Rensink uit Geesteren bereidt live een aantal kleine gerechtjes met hertenvlees. Elk gerecht wordt geserveerd met een bijpassende Achterhoekse wijn. Tijdens het bezoek kan men zich laten voorlichten door wijngaardenier Jan Zieverink en hertenhouder Ruud Geerligs. De hele dag er de mogelijkheid om wijn en hertenvlees te kopen voor thuis. Van alle gerechtjes is een recept verkrijgbaar.
Bij aankomst hoort men de geluiden van de Midwinterhoorn blazers uit Geesteren en word iedereen een glaasje Achterhoekse Gluwein aangeboden. Meer informatie staat op www.wijnhoevekunneman en op www.delavei.nl.