De moeraswespenorchis. Foto: Jeanne Kleimesch
De moeraswespenorchis. Foto: Jeanne Kleimesch Foto:

Biodiversiteit in Berkelland: flora

BERKELLAND - In de zomerweken besteedt Achterhoek Nieuws aandacht aan bijzondere flora en fauna in Berkelland. Berkelland is een rijke gemeente als het gaat om biodiversiteit met zo'n 1160 verschillende dieren en planten. Maar om dit in stand te houden, is een omdenken nodig met betrekking tot omgang met de natuur. Gelukkig ontstaat een toenemend besef bij bezitters, gebruikers en beheerders van de natuur en het landschap om ons heen dat natuur en wonen, werken en recreëren prima samen kunnen gaan. Het beste bewijs daarvoor vormen de dieren en planten zelf. De beloning voor goed natuurbeheer is hun verschijning, maar ze zijn karig met cadeautjes.

Door Rob Weeber

Deze week staat de flora centraal. Berkelland herbergt een aantal zeer zeldzame planten die bovendien aangeduid zijn als "kwetsbaar en-of bedreigd". Allereerst zijn er twee planten die door de Eibergse Jeanne Kliemesch waargenomen zijn. Op een geheim gehouden plek heeft zij de moeraswespenorchis (Epipactis palustris) gezien, een inlandse wilde orchideesoort die langzaamaan verdwijnt uit het landschap. De plant groeit in het duingebied en in nattige weilanden met kalkhoudend water. Hij groeit via horizontaal lopende wortelstokken met uitlopers. De deels behaarde steel, evenals de bloem is paarsachtig met een naar voren uitstekende witte lip. De plant wordt zo'n 25 cm hoog. De naam wespenorchis is afgeleid van het feit dat de plant bestuift wordt door de plooivleugelwesp. Hij bloeit in de zomer. Verder heeft zij het inheemse bont kroonkruid (Segurigera varia) waargenomen in de omgeving van Mallem. Het is een plant met een schermbloemig bovenkant, bestaande uit witroze, rode en paarse vlinderbloemen. Zij komen onder meer voor op een matig voedselrijke of kalkhoudende bodem, in zogenaamd verruigd grasland en op rivieren en spoordijken. De plant heeft lange ondergrondse uitlopers en kan snel uitgroeien, tot wel meer dan een meter hoog. Hij bloeit van juni tot september.

Waren bovengenoemde planten redelijk van formaat, als je op pad gaat met flora- en vegetatieonderzoeker Louis-Jan van den Berg van Berglinde, dan moet je bijna met de neus op de schoenen lopen om te zien wat hij aanwijst. In het afgeplagde landschap met drassig kwelwater van het Needse Achterveld komen zeldzame zaden op die eigenlijk altijd al in de grond hebben gezeten. Die zaden zitten in de zogenaamde loodlaag, een niet al te diepe laag. Hij werd vroeger door begrazing en karresporen opengehouden, maar met de opkomst van het cultuurlandschap slibde steeds meer gebied dicht. Zo kregen de zaden geen kans mee om te ontkiemen. Als eerste wijst hij het waterlepeltje (Ludwigia palustris) aan, een klein plantje dat zich kruipend voortplant. Het groeit in ondiepe poelen en sloten in kwelgebieden. Het heeft een paarsroodachtig steelkleur en groene blaadjes die weinig opvallen. Als bloem verschijnt er een miniem stipje. Vanaf 2015 staat het plantje op de lijst met bedreigde soorten. Verder treffen we de kleine zonnedauw (Drosera intermedia) aan, een vleesetend plantje. Het meerjarige, kleine plantje heeft glanzende, kleverige tentakeltjes aan het blad waarmee hij insecten lokt. Het wordt 2 – 10 cm hoog. De dwergvlas (Radiola Linoides) heeft dezelfde hoogte als de zonnedauw. Het is een zeer zeldzaam voortkomend eenjarig plantje dat in de zomer witte bloempjes krijgt. Ook dit plantje houdt van matig voedselarme licht kalkhoudende, grond. De soort is eveneens bedreigd en staat op de rode lijst. Verder kom je daar nog de blauwe klokjesgentiaan, de moerashertshooi en vele andere plantjes tegen waarvan je het bestaan niet vermoedt, tenzij je er op gewezen wordt. Volgens Van den Berg staat Berkelland er op zich niet eens zo slecht voor. De ruilverkaveling kwam wat later op gang en dat heeft gunstig uitgewerkt op de biodiversiteit. Daarnaast is er de laatste jaren weer aandacht voor natuurlandschap in de vorm van afgeplagd cultuurlandschap. Het blijft desalniettemin oppassen.

Deze aflevering kwam tot stand met medewerking van Jeanne Kliemesch en Louis-Jan van den Berg. Daarnaast leverde het internet informatie aan.


Höfteballooning: veel meer dan luchtballonnen alleen

DIEPENHEIM - Het scala aan activiteiten op vrijdag 15 september met de 8e Höfteballooning bij kasteel Warmelo in Diepenheim blijft maar groeien.

Naast de vele gigantische luchtballonnen staan er zweefvliegtuigen, paramoteurs die rondvliegen maar ook een inloopballon. Het publiek kan een echte luchtballon van binnen bekijken en zal zich verbazen over de omvang van het 'vaartuig'. Aan alle doelgroepen wordt gedacht tijdens dit festival: Van een megaspringkussen en draaimolen voor de kleinsten tot Griekse catering, patatkraam en drankenverkoop voor de wat oudere doelgroep.

Onder alle bezoekers worden ook nog eens vrijkaarten verloot voor een ballonvaart: Het entreebewijs is het lot. Alsof dat nog niet genoeg is begint om 22.00 uur de Glow in the Dark: lichtgevende ballonnen kleuren de lucht op spectaculaire wijze. Met vlammen en bijpassende muziek belooft het weer een fantastisch schouwspel te worden. Entree twee euro; kinderen en parkeren gratis.
Meevaren in een heuse luchtballon, dat kan: inschrijven via www.Hofteballooning.nl; kosten 150 euro.