Niet goed bie trooste
Een paar weken geleden had ik het in deze rubriek over een raren kwasjorus. Ofwel een vreemde snoeshaan. Nooit eerder kreeg ik zoveel reacties. Daaruit blijkt vooral hoeveel uitdrukkingen er in onze streektaal zijn voor iemand die niet helemaal spoort.
Eentje die ik zelf graag gebruik (meestal een beetje plagend bedoeld) is: Ie hebt et good wies kapot. Je bent gek, bedoel ik dan. Maar je kunt ook van iemand zeggen dat hij niet goed bie zien verstand is. Of niet goed bie trooste. Een uitdrukking die typisch is voor Gelselaar luidt: Hee is kort van begrip. Wat betekent dat hij getikt is. Of zoals men vroeger zei: Hee is besoggerd. Of ook wel: van Naatjen besokkerd.
Van iemand die niet goed wijs is zegt de Achterhoeker: Hee hef ze neet allemaole op de riege. Niet allemaal op een rijtje, dus. Maar hoe lang dat rijtje is, hangt af van waar je woont. In Zeddam kun je 'ze niet alle zeuve op 'n ri-ke hebbe'. Maar in Borculo praat men van 'neet alle honderd bie mekare hebben'. En in Ruurlo maken ze het helemaal bont met 'der ene van de zeuvene hen bladharken hebben'.
In het WALD (woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten) zijn ook een paar oudere, bijna vergeten uitdrukkingen te vinden voor niet goed snik zijn. Der ene hen waterdosken hebben, bijvoorbeeld. Of der ene hen gresmeien hebben.
Tenslotte: enig idee wat een gresnek is? Laten we het daar volgende week over hebben.