Wie hard blaast, zal nooit verwaaien (2)
GEESTEREN - Wie hard blaast, zal nooit verwaaien. Deze titel verwijst met een flinke knipoog naar de jubilea die elkaar blijven opvolgen bij Muziekvereniging Amicitia uit Geesteren. De muzikale 'harmoniedame' uit 1893 bestaat dit jaar 125 jaar. En dus worden er allerlei bijzondere activiteiten georganiseerd waarmee de vereniging laat zien de tijdspanne naar het heden moeiteloos te hebben overbrugd. Het vieren van een jubileum kan echter niet zonder de terugblik naar wat is geweest. Daarom is er op zaterdagavond 29 september een speciale filmavond die een van de opmerkelijkste activiteiten uit de voorbije jaren terughaalt, het openluchtspel tijdens het 100-jarig bestaan in 1993. In een serie van vijf afleveringen biedt het Achterhoek Nieuws samen met de hoofdrolspelers van toen een unieke en exclusieve inkijk in het wordingsproces van dit toneelspektakel, bedoeld als een soort voorpremière van de film. Vandaag deel 2 met een terugblik op de onderdelen zang en spel. Aan tafel zitten Gerrit Klein Kranenbarg, Henk Katgert (zang-accordeon), Willemien Zieverink (zang(leiding)), Henk Mensink (spel-drumband), Reinier Timmerije (spel-klarinet), Harriët Klein Willink (spel-toneel), Henrike Siggeler (spel-toneel-klarinet) en Gea Reurslag (spel-toneel-klarinet).
Door Rob Weeber
De geit verkocht voor muziekinstrumenten
Het openluchtspel 'Geestern blös van zich af' werd in drie delen opgevoerd met daarin de onderdelen toneel, zang, muziek, dans en spel. De voorstelling gaf in drie tijdsblokken een terugblik op de geschiedenis van de muziekvereniging, 1900 tot 1950, 1950 tot 1970 en 1970 tot 1993. Het eerste deel gaat over de stoute schoenen die een aantal jongeren aantrokken om een muziekvereniging op te richten. Alle denkbare scenario's speelden zich destijds af, stiekem samenscholende en vrijende jongeren in het bos en roddelende, mopperende ouderen over de vrijgevochten plannen. Het verhaal gaat dat de muziekinstrumenten met een platte kar in Lochem werden opgehaald en contant moesten worden afgerekend. Om alles te kunnen betalen, verkocht iemand zonder medeweten van zijn vrouw de geit. In het stuk werd de oprichting door verschillende scenes uitgebeeld met toepasselijke namen als 'Wal of gin muziek', 'De oprichting', 'Gevriej' en 'Versier'n'. Gea mocht vriej'n, maar wilde nog niet. De jongen moest van haar eerst thuis toonladders oefenen. Het lied ''t Was mie een spul' verwees ongetwijfeld naar de rebellerende jongeren van destijds. Aan het einde van het eerste deel werd een heuse boeren 'brulfte' gespeeld, een scène waarin alles en iedereen meedeed. Harriët speelde de bruid. Zij had al toneelervaring via de revue van Jong Gelre. Het geheel verwees naar het allereerste optreden van de vereniging, op een boerenbruiloft.
Een onmeunig armzalig ding
Het tweede deel ging over het gelijk van de jongeren. Amicitia bewees haar bestaansrecht, trok erop uit, breidde uit met drumband en majorettes en werd gewaardeerd. De jaren werden uitgebeeld met scenes als 'De busse', verwijzend naar de OAD-lijndienst Goor-Borculo die voor het eerst het dorp aandeed. Henrike mocht de feestelijke slinger om de gril hangen. De toenmalige taxichauffeur vond het maar niets dat er een bus kwam en noemde de bus een 'onmeunig armzalig ding'. 'Passen' ging over de poging van de echtgenoten om de uniformen aan te meten. Het resultaat was dat de een een te lange mouw had en de ander een te korte broekspijp. 'Concours' en 'De Majorettes' verbeeldden de optredens van de muziekvereniging. Er werd eens een eerste prijs op een concours gehaald waarbij het zo warm was dat de pauken niet meer gestemd konden worden. Het mocht allemaal de pret niet drukken, getuige de toestand waarin iedereen bij thuiskomst aankwam. De fles was al rondgegaan. Tevens werd het nummer 'Uren, dagen' gespeeld. Aan dit stuk zit een bijzonder verhaal vast. Al negentig jaar wordt vanaf de klokkenzolder van de Hervormde kerk het lied 'Uren, dagen, maanden, jaren' gespeeld ter inluiding van het nieuwe jaar. Aansluitend klinkt vanaf de hoogste verdieping een reveille en pas daarna mag het vuurwerk losbarsten.
Eieren met citroenjenever
Het laatste deel staat voor de niet meer weg te denken plek die de muziekvereniging in het dorp ingenomen heeft. De scene 'Kunstenmakerswark' ging over het gemaakte beeld waarvan de verschillende lichaamsdelen naar de afzonderlijke ereleden verwezen. Het was volgens de aanwezigen geen mooi beeld, maar wel bijzonder. 'De Lieste' verwees naar de schutterij die via een lijst geld inzamelde voor de feesten. 'Nostalgie' doelde eveneens op een bijzondere traditie. Wie nieuw bij de schutterij kwam, werd ontgroend met een hard gekookt ei waarvan de dooier door citroenbrandewijn was vervangen.
De jongste deelnemer aan het openluchtspel was ongetwijfeld Bas. Hij mocht met troubadour Henk Katgert meezingen in de Zuiderzeeballade 'Opa ik vond op zolder'. Om het geheel in authentieke sfeer te houden, had Henk zijn accordeon 'ontmanteld'. De scene verwees naar het afvoeren van de mensen die er niet meer waren en de Joden in de Tweede Wereldoorlog.
Terugkijkend zijn allen het erover eens dat het een bijzondere ervaring was, maar een ook die in de huidige tijd niet meer mogelijk zou zijn. Alleen al zo'n 130 man weer bij elkaar krijgen, zou een haast onmogelijke opgave zijn. Daar komt bij dat er twee tot drie keer in de week gerepeteerd werd. Daartegenover staat wel dat als er een nieuw openluchtspel zou komen, ze zich direct weer zouden aanmelden. De meesten hadden geen toneelervaring en er werd in afzonderlijke groepen geoefend. Uiteindelijk heeft regisseur Gerrit Kers het toch tot een geheel weten te smeden. Na afloop klonk in het dorp 'Heel Geestern treurt', het festijn was afgelopen. Binnen een week was alles afgebroken en bleven slechts de mooie herinneringen.
Ongeveer 2500 mensen hebben destijds de vier voorstellingen bezocht, een ongekend succes. De ziekenomroep heeft er destijds een film van gemaakt die later als video aan de inwoners is verkocht. De meeste hebben de voorstelling dus gezien. Toch heeft het bestuur gemeend een compilatie van de film te moeten maken als een soort terugblik aan dat bijzondere jubileumevenement. De film behelst zowel de voorbereidingen van toen als de voorstelling zelf en duur in totaal twee uur en vijf minuten. Het is ook een beetje een hommage aan alle betrokkenen van toen.
Iedereen die in de film geïnteresseerd is, is van harte welkom op zaterdagavond 29 september om 19.30 uur bij Café Baan, Dorpsstraat 6, Geesteren. De toegang is gratis.