Haast met grote opwekkers energie
BERKELLAND - Berkelland wil in 2030 energieneutraal zijn. Dat betekent dat er evenveel energie wordt gebruikt als er (duurzaam) wordt opgewekt. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Het kan niet zonder een groot aantal omvangrijke installaties in de vorm van zonnestroominstallaties, zonneparken, windturbines, vergistingsinstallaties en biomassa installaties. Maar waar zet je die neer? En hoe verhouden die zich met het landschap en omwonenden?
Door Rob Stevens
Om die vragen te beantwoorden is het beleidsdocument 'Ruimtelijke Ordening en Duurzame Energieopwekking in Berkelland' (RODE) vastgesteld. Dat document vraagt nu om aanpassing. Er is behoefte aan aanvullende eisen wat betreft het participatieproces van omwonenden bij initiatieven, de verbetering van biodiversiteit en landschappelijke inpassing. Dat bleek wel aan de perikelen rondom een eerste vergunningsproces voor een zonneakker.
De aanpassingen van het beleidskader moet zorgen voor een soepeler contact tussen initiatiefnemers en bewoners. Er moet duidelijker worden aan welke eisen initiatiefnemers moeten voldoen en hoe omwonenden kunnen worden betrokken bij een project. Enige haast hierbij was wel geboden omdat een zestal projecten op het punt staan vergund te worden.
Ontwikkelaar en omwonenden samen laten oplossen
Er wordt bewust ruimte gegeven aan de ontwikkelaar zelf om oplossingen te zoeken voor problemen die duidelijk worden in het directe contact met omwonenden van een project. Dat gebeurt al in de planfase van een project. De gemeente wil ruimte bieden en niet met regelgeving alles dicht timmeren en zo mogelijke initiatieven in de kiem smoren. De mogelijkheden zijn toch vaak al schaars omdat ze afhankelijk zijn van in de directe omgeving (vijf kilometer) gelegen trafostations. Daken worden zoveel mogelijk ingezet voor zonnepanelen, maar qua volume levert dat veel te weinig op om de energie doelstelling te halen. Inhoudelijke eisen zijn vooral bedoeld voor landschappelijke inpassing van projecten en om optimale efficiency van een installatie te garanderen. Zonnepanelen moeten bijvoorbeeld een aantal centimeters boven de grond staan om optimaal zon te vangen.
Voorafgaand aan een project sluit de initiatiefnemer met de gemeente een intentieovereenkomst af met daarin afspraken over de participatie van omwonenden en de vergunningsprocedure. Zo moeten omwonenden volwaardig kunnen reageren op een plan en er ook van kunnen meeprofiteren. Bijvoorbeeld via de energierekening of anderszins. Dat geldt ook voor de natuur. De situatie na totstandkoming van het project wordt in kaart gebracht en daarna elke vijf jaar opnieuw beschreven. Projecten worden omzoomd met een 'natuurrand' van vijf tot tien meter breed. De gemeente geeft adviezen over de landschappelijk inpassing en ecologische verbetering.
De insteek van RODE is duidelijk. Gemeentebestuur en inwoners kunnen niet langer (alleen maar) 'nee' zeggen tegen windmolens, zonneparken en vergisters. De gemeente wil daarom belanghebbenden met elkaar in contact brengen en zo in samenspraak zoeken naar een voor iedereen acceptabele en efficiënte inrichting van installaties voor duurzame energie.