Foto: Nationaal Onderduikmuseum, foto J.H. Bennink, Aalten
Foto: Nationaal Onderduikmuseum, foto J.H. Bennink, Aalten Foto:

Expositie Razzia op de kerken in Aalten

AALTEN - Van vrijdag 6 september tot en met 23 februari is er een expositie in het Nationaal Onderduikmuseum. Het onderwerp van de expositie is de razzia op de kerken in Aalten, die op zondag 20 januari 1944 plaatsvond.

Op zondag 30 januari 1944 vond in Aalten een razzia op de Gereformeerde Westerkerk en de Christelijk Gereformeerde Kerk plaats. Het doel van de Duitsers was het oppakken van jongemannen in de leeftijd van 19 tot en met 23 jaar die de 'Arbeitseinsatz' ontdoken. Het is één van de grootste plaatselijke drama's uit de oorlogsjaren, waarvan 48 jongemannen het slachtoffer werden. Eerst werden zij naar de Koepel in Arnhem gebracht en daarna naar het 'Polizei Durchgangslager Amersfoort' (PDA). Na een verblijf van enkele weken voor de een tot een aantal maanden voor de ander werden de meesten tewerkgesteld bij boeren net over de Duitse grens of in de fabrieken in het Ruhrgebied. Na verloop van tijd doken de meeste mannen opnieuw onder, maar er waren ook slachtoffers, die in concentratiekampen terechtkwamen en daar vele ontberingen moesten doorstaan. Een aantal mannen moest deze razzia uiteindelijk met het leven bekopen. Een dergelijk ingrijpend gebeuren heeft invloed op de levens van velen.
Op 30 januari 2019 vond - vijfenzeventig jaar na dato - een indrukwekkende herdenking van de razzia plaats in de Oosterkerk te Aalten.
Het Nationaal Onderduik Museum Aalten is enkele jaren geleden gestart met een onderzoek om de 48 namen van de slachtoffers te achterhalen. Er zijn interviews gehouden met nabestaanden en met mensen die alles van nabij meemaakten. Velen hebben ons hun persoonlijke verhalen verteld, hun herinneringen gedeeld en materiaal ter beschikking gesteld. Het is een bijzondere collectie geworden, die het waard is in een expositie te tonen. Aan de hand van verhalen, uniek fotomateriaal en filmfragmenten, documentatie en kunstzinnige uiting wordt ingegaan op de razzia en de gevolgen daarvan.

Samenwerking
Kamp Amersfoort leverde digitale documentatie aan over 35 slachtoffers in de vorm van transportlijsten, transportkaarten, kaarten 'Geldverwaltung', opnamekaarten ziekenbarak en kampkaarten. Kamp Amersfoort heeft van één van de slachtoffers ook bestek en een granaatscherf in de collectie, dat in bruikleen wordt getoond.

Kunstzinnige uitingen
Er is een prachtig vormgegeven boekwerk te zien met de titel 'Over Leven' van kunstenares Marijke van Dijk. Zij raakte geïnspireerd door het verhaal van slachtoffer Jan Tolkamp, die Kamp Amersfoort overleefde. Er is ook informatie en werk te zien van beeldend kunstenaar Ab Wouters (ook hij werd opgepakt bij de razzia).


Lees verder op pagina 3