Willem
Sluiter weer terug naar Neede

20 juli 2021, 12:42

NEEDE - Als de naam Willem Sluiter valt, dan denken velen aan Eibergen, de plek waar hij woonde en predikant was. Feit is echter dat hij in Neede werd geboren, in het pand dat tegenwoordig Nieuwstraat 15 als adres heeft. Verder herinnert er alleen nog een straatnaam aan hem. Op initiatief van een comité met Sluiterkenner Arend Heideman en Needenaren Dinant Rohaan, kerkrentmeester van de Protestantse Gemeente en VVV-eigenaar Mans Koster, krijgt de in 1673 overleden dominee-dichter een eigen kunstwerk op de plek waar hij geboren werd.

Het kunstwerk wordt een borstbeen, staande op een sokkel van Bentheimer zandsteen. Kunstenaar Anton ter Braak is gevraagd om het beeld te ontwerpen. Hij ontwierp al eerder de Sluiterplaquette voor de Grote of Sint Michaëlskerk in Zwolle en de penning voor de Willem Sluiter Prijs. De afbeelding die hij gebruikte, betrof een geschilderd portret van Sluiter. Het beeld zal worden onthuld op de geboortedag van Sluiter, 22 maart 2022.

Naast de onthulling zelf, wordt er ook hard gewerkt aan een programma rondom de onthulling. Een tipje van de sluier betreft de ‘komst’ van de veldleeuwerik, hetgeen aansluit bij het Sluitergedicht van Sander Grootendorst in de uitkijktoren op de Needse Berg:

‘…..Kijk, en luister: dat is hem toch?
Hoor hem zingen, zie hem zweven
boven Sluiters Buyten-Leven.
De leeuwerik: hij is er nog.’

Sluiter zelf schreef al over de leeuwerik in zijn ‘Gesangen bij Somer- en Winters-Leven’. 

'Het beeld 

zal worden 

onthuld op de 

geboortedag 

van Sluiter, 

22 maart 2022'

De kunstenaars
Een kunstwerk op de geboorteplek van Willem Sluiter: het wordt nu concreet in gang gezet. Beeldhouwer Anton ter Braak kan al aan de slag met vervaardiging van een ontwerp voor het kunstwerk ter herinnering aan dichter en dominee Willem Sluiter (1627-1673) bij zijn geboorteplek in Neede. Het initiatief hiervoor wordt al breed gesteund. Aan plannen voor de onthulling op 22 maart (Sluiters geboortedag) is inmiddels ook hard gewerkt. De drie initiatiefnemers, Mans Koster, Dinant Rohaan en Arend Heideman, zijn enorm blij dat binnen twee maanden na bekendmaking van het plan van hun comité al ruim financiële steun is toegezegd. Naast de stichtingen Fonds 1819 en De Roos-Gesink dragen ook de Historische Kring Neede, de Stichting Het Plantenfonds en Stichting tot Instandhouding en Behoud Needse Beelden bij. Van een paar aangeschreven fondsen wordt nog een besluit verwacht.

Gedragen door Needse 
instellingen
Sluiters geboortehuis stond aan de Nieuwstraat (nu nummer 15), tegenover de oude Caecilia-kerk (Grote Kerk) van de Protestantse Gemeente te Neede. Zijn werk was enkele eeuwen zeer populair. Het plan voor een kunstwerk wordt vanaf het begin gedragen door belangrijke instellingen in Neede, zoals de lokale VVV (Stichting TIP Neede), die als opdrachtgever fungeert, en de kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Neede, die hiervoor grond naast de kerk (Nieuwstraatzijde) beschikbaar willen stellen.

Ter Braak aangewezen 
kunstenaar
Al enige jaren leeft bij geïnteresseerden in (cultuur)historie de wens Sluiters geboorteplek te markeren met een blijvende herinnering. Het organiserende comité koos voor een borstbeeld op een sokkel van Bentheimer zandsteen – eeuwenlang in de vorm van doopvonten, waterputten en bouwmateriaal gebruikt – naast de kerk, tegenover de geboorteplek. Het comité ziet in Anton ter Braak, die is geboren in Neede en woont en werkt in het Noordijkerveld, de aangewezen kunstenaar. Hij schiep vaker naar het geschilderde portret van Sluiter werk: een Sluiterplaquette voor de Grote of Sint Michaëlskerk in Zwolle, waar de dichter is begraven, en ook de penning bij de Willem Sluiter Prijs.

Dees' achter-hoek
In zijn periode als predikant in het naburige Eibergen van 1653 tot 1673 ontwikkelde Willem Sluiter zich als dichter. Hij hief een lofzang aan op het eenvoudige plattelandsleven en zijn bekende dichtregels zijn vaak in verband gebracht met de streeknaam Achterhoek: ‘Waer iemand duisent vreugden soek Mijn vreugt is in dees' achter-hoek’.