Aldert Glas hadeen zeer moeizame relatie met zijn begin 2020 overleden moeder en schreef over haar een indrukwekkend boek. Foto: Rudi Hofman
Indrukwekkend boek van Aldert Glas raakt lezer tot op het bot
Zutphenaar beschrijft, zonder te oordelen, het leed dat zijn getraumatiseerde moeder in haar leven bij hem en anderen veroorzaakte.
ZUTPHEN - Op basis van de boektitel ‘Wie was mijn moeder?’ zou de lezer kunnen denken dat Aldert Glas een postuum eerbetoon aan zijn overleden moeder heeft geschreven. Niets is minder waar: de bekende Zutphense drumleraar schetst een onthutsend portret van een zeer dominante, manipulatieve, narcistische vrouw die leed aan onbedwingbare driftbuien. Bovendien maakte zij haar oudste zoon via Messengerberichten jarenlang zwart bij haar volgers; iets wat Aldert na haar dood bij toeval ontdekte.
Door Rudi Hofman
Een onverwerkt oorlogstrauma - de tragische dood van haar vader bij de Slag om Arnhem - en het verlies van haar jongste zoon in 2003. Deze twee persoonlijke tragedies hebben, zo vermoedt Aldert Glas, zijn moeder Annie in haar leven gevormd tot de vaak onuitstaanbare vrouw die alles wilde bepalen. “Zij heeft mij en mijn twee broers gebaard en het liefst had ze ons ook mee de dood ingenomen.”
Het boek is, zo benadrukt de auteur, geenszins bedoeld om af te rekenen met de vrouw, die zo’n negatieve stempel op zijn leven en dat van anderen heeft gedrukt. Aldert probeert vooral een verklaring te vinden voor haar gedrag. “Ik denk dat er nog veel meer mensen van mijn generatie zijn, die iets vergelijkbaars hebben meegemaakt door een oorlogstrauma van hun ouders.”
Psychische problemen
Annie Glas-Kooij overleed in februari 2020 op 90-jarige leeftijd. Zij was getrouwd geweest met Marten Glas, een weduwnaar uit Leeuwarden, die aan een eerder huwelijk twee dochters en een zoon had overgehouden. Annie wilde van deze drie niets weten en deed tegenover de buitenwereld alsof zij niet bestonden. Twee van hen hebben hierdoor tientallen jaren later nog altijd ernstige psychische problemen.
Aldert zelf belandde twee keer in een zware depressie en schrijft deze toe aan de manier waarop zijn moeder met hem omging. In de jaren negentig waarschuwde zijn levenspartner Janet hem al met woorden in de trant van: ‘Er is iets niet goed met je moeder’.
Knappen
In 2003 gebeurde er iets waardoor Aldert voorgoed van zijn moeder vervreemdde. Dat rampjaar overleden zijn vader, zijn schoonvader en zijn jongste broer Henk Jan (H.J.), die kanker had. “Toen ik mijn moeder het nieuws over mijn schoonvader vertelde, reageerde zij met: ‘Dit is niet zo erg, ik ga mijn jongste kind verliezen, dat is veel erger’. Ik voelde toen letterlijk iets in mij knappen. Plotseling voelde mijn moeder niet meer als mijn moeder, ik was ongelooflijk woedend.”
Een tweede voorbeeld van ‘het volledige gebrek aan empathie’ bij zijn moeder is een voorval op een verjaardagsfeestje van Janet. De vader van Aldert zit dan al in een vergevorderd stadium van de ziekte ALS. Annie stuitert de kamer binnen en zegt dat zij hoopt dat hij snel doodgaat zodat zij op vakantie kan. ‘De hele visite viel stil. Een maand na het overlijden van mijn schoonvader en in het bijzijn van de nabestaanden plaatste zij deze opmerking’, schrijft Glas.
In het boek somt Aldert ook haar karaktertrekken op: ‘Mijn moeder manipuleerde. Mijn moeder was jaloers. Mijn moeder was agressief driftig. Mijn moeder was charmant. Mijn moeder was angstig. Mijn moeder was gemeen. Mijn moeder was een fantast. Mijn moeder was lief. Mijn moeder was verslaafd aan aandacht. Mijn moeder bewonderde zichzelf. Mijn moeder was dweperig en familieziek. Mijn moeder had verlatingsangst.’
Dreun na
Haar dood voelde als een soort bevrijding, geeft Aldert toe. Al bezorgde een toevallige ontdekking op een van haar tablets hem nog wel een flinke dreun na. “Op de tablet kwam ik tal van berichten tegen die zij via Messenger naar haar followers onder wie vrienden en kennissen en mijn iets jongere broer (in het boek heet hij Martijn, een gefingeerde naam, red.) stuurde en waarin zij mij continu in een kwaad daglicht stelt. De eerste gaan terug tot 2017, maar het kan heel goed zijn dat ze hiermee veel eerder is begonnen.”
De berichten heeft Glas zonder commentaar verdeeld over drie hoofdstukken in het boek opgenomen. De inhoud is ronduit schokkend, zo blijkt uit de volgende voorbeelden: ‘Kan Aldert ook niet meer uitstaan. Hoor of zie niets. Hij is gestoord. Aldert klikte met niemand in ons gezin. Wacht dit weekend af of Aldert nog komt en anders krijgt hij een grote bek. Heb bewijs dat hij snel komt. Kan Aldert ook niet meer uitstaan, hoor of zie niets. Moet toch gezellig zijn om op een avond langs te fietsen. Erger me vreselijk aan Aldert, deed H.J. ook’. Voorbeeld twee: ‘Aldert kan geen geld voor mij pinnen want moet het rustig aan doen. Wat is dat een vreselijke jongen. Heb al aan meer mensen bericht gedaan. Laat hem stikken, hoef hem niet meer te zien’.
Jaloers
“Ik heb me vaak afgevraagd wat ik mijn moeder in haar ogen heb misdaan. Misdaadverslaggever Gerlof Leistra heeft mijn boek gelezen. Hij concludeert dat mijn moeder altijd jaloers is geweest, omdat wij ons prima kunnen redden en ook vaak reizen naar het buitenland maken”, zegt Glas.
De Messengerberichten, de vondst van brieven van opa Aldert (de in de oorlog omgekomen vader van Annie) en een fotoboek over de periode 1945-1960 waarin Annie centraal staat, brachten Aldert op het idee een boek te gaan schrijven.
Toch heeft de Zutphenaar hier lang over getwijfeld. Het was Berthil van den Brink van Buro Zutphen, die hem ervan overtuigde dat hij zijn plan moest doorzetten. “Hij was zwaar onder de indruk en zei dat het verhaal voer voor psychologen en psychiaters is. Zelf heb ik het gevoel dat ik het nu achter me kan laten en meer van een afstand kan bekijken. Ik lees nog geregeld passages terug. ”
Goed kinderdoel
De volledige opbrengst van de boekverkoop wil Aldert Glas te zijner tijd aan een goed doel schenken. “Het moet een kinderdoel zijn, omdat mijn eigen kindertijd niet zo geweldig was. Eerst wilde ik een circusschool in Afghanistan steunen, maar die is door de Taliban verboden. Ik weet nu nog niet welk doel het gaat worden.”
Wie belangstelling heeft voor het boek Wie was mijn moeder?, die kan een mailtje sturen naar as.glas@planet.nl. Het boek kost 15 euro.
