‘Misschien bestaat er dus reïncarnatie’
MaatschappijACHTERHOEK - In Veur de Draod beantwoorden Bekende Achterhoekers helse stellingen. Wie antwoordt legt zijn ziel bloot. In aflevering 18 Bas Steman. Zutphense schrijver en tv-presentator.
Door André Valkeman
1) Mijn mentale bui is:
“Mijn leven is opgewekt, dat van de wereld niet. Dat vermengt zich. Ridders van Gelre, ons geschiedenisprogramma bij Omroep Gelderland, krijgt nieuwe afleveringen. Er komt een nieuwe roman aan. Leuke dingen, alleen de oorlog in Oekraïne is een grauwe sluier op alles.
Mijn generatie werd opgevoed met oorlog als iets dat permanent achter ons lag. We konden daarom lachen toen Poetin op een paard zat, maar die humor is er - eufemistisch gesteld - wel vanaf nu. Je bent geneigd te zeggen dat Poetin gek is. Eng, want het maakt hem onberekenbaar, nóg gevaarlijker.’’
2) Ik lijk het meest op ‘mien va/mo’:
“Ik zie trekken van mijn vader komen. Dezelfde manier van armen over elkaar vouwen, dezelfde blik. Dat conflictvermijdende, heb ik ook. Dat vind ik soms jammer. Ik vermijd conflicten omdat ik toch bang voor ellende ben. Maar af en toe een grens aangeven kan goed zijn. Anders pot je dingen op, dat kan juist tot een kribbige uitbarsting leiden, die vervolgens niemand begrijpt.
Ik heb donkere ogen. Onze buren noemden mij daarom het Italiaantje. Ergens klopt die bijnaam, ik heb Italiaanse voorouders.’’
3) Dit is mijn grootste angst:
“Afscheid nemen van anderen... Als kind ervoer ik de vergankelijkheid al. Op de middelbare school verloor ik twee klasgenoten. Eentje kreeg leukemie en was binnen een paar maand overleden. Een ander jongetje verloren we na een ongeluk. Dat bepaalde de grondtoon van mijn leven.”
4) Na de dood is er:
“Poe… In mijn vorige roman Morgan, een liefde schreef ik over mijn ervaring die op reïncarnatie zou kunnen duiden. Het is bizar, maar goed: op mijn harde schijf staan mijn eigen herinneringen maar evengoed herinneringen van een soldaat uit de Tweede Wereldoorlog. Al die laatstgenoemde herinneringen die op mijn harde schrijf staan, kloppen met hoe het historisch is gegaan. De plek waar-ie overleden is, zijn hobby’s, dingen die ik wist over zijn ouderlijk huis.
Mijn vrouw zei: ‘Misschien moet je er eens echt induiken. En dat je zo ervaringen krijgt voor een boek’. Ik deed research en regressietherapie (leer die stelt dat je ziel meerdere levens doormaakt, je onderzoekt gebeurtenissen van een voorgaande ziel, red.). Het leek mij onschuldig en interessant. Maar de regressie werd een hele ervaring. Zo heftig… Ik geloofde er eerst geen zak van. Werd heel emotioneel. Mijn hoofd kon het niet volgen, mijn hart wel. Dat wilde er een boek over maken.
Misschien bestaat er dus reïncarnatie.’’
5) Ouder worden is:
“Tweedelig. De geest blijft jong, maar het lichaam… Ik ben van middelbare leeftijd. Ik kan niet meer mee fietsen met mijn zoon. Die wielrent, net als ik vroeger. Ik heb hem alles geleerd op de fiets en nu rijdt hij mij schaamteloos aan gort. Ouder worden is ook interesses behouden. Vallen die weg, dan valt ook de zingeving weg.’’
6) Ik kan buiten de Achterhoek wonen:
“Zeker. Ik zou zelfs in het buitenland kunnen wonen. Maar in Nederland moet het wel Gelderland zijn. Ook met de Achterhoek heb ik veel. Er waait een aantrekkelijke vrije geest. Er is een nieuwe Achterhoekse vlag, die vind ik minder. De Achterhoek was gebied Graafschap Zutphen. Kleuren: blauw-wit. Zie: voetbalclub De Graafschap draagt ze ook. Maar de vlag is Grolsch-groen. Historisch gezien een beetje een miskleun.”
7) De mens is monogaam:
“Nee. Er is liefde, maar ook lust. Ook ik kan lopend in de winkelstraat tien knappe vrouwen zien. We hebben gemerkt dat lange relaties ons meer opleveren. We kunnen daarom wel monogaam doen. Dat doe ik ook. Maar dat is niet biologisch maar cultureel bepaald.’’
8) Hierom huilde ik voor het laatst:
“Ach, het water zit bij mij best hoog en ik bezocht het kerkhof waar veel familie ligt. De tranen kwamen bij mijn oom, die als personage dient voor mijn nieuwe roman: De Lafaard. Die komt in april uit.’’
9) Mensen met een accent zijn:
“Authentiek en te benijden, kon ik het maar. Bij mijn generatie in de familie werd het afgeleerd.’’
10) Dit komt op mijn grafsteen:
“‘Dat was het dan’. Mooi berustend. Maar ik laat mij denk ik cremeren, haha.’’