Fred Diks: “Ik probeer ervoor te zorgen dat kinderen als vanzelf in het verhaal worden getrokken.” Foto: Sven Scholten
Fred Diks: “Ik probeer ervoor te zorgen dat kinderen als vanzelf in het verhaal worden getrokken.” Foto: Sven Scholten

Op avontuur met professor Erik Scherder

Fred Diks schrijft opnieuw jeugdboek met weetjes over het brein

Door Eric Klop

REGIO – ‘Alles over het brein toegankelijk maken voor kinderen’. Daartoe sloeg schrijver Fred Diks uit het Achterhoekse Hengelo opnieuw de handen ineen met professor in de neuropsychologie Erik Scherder en illustratrice Mariëlla van de Beek. Het resultaat is het derde deel van de jeugdboekenserie waarin Professor S., zijn kleindochter Zhé, haar vriendje Brian en het hondje Pavlov weer spannende en leerzame avonturen beleven.

‘Professor S. en het geheime dagboek’ heet de nieuwste loot die vorige week verscheen. Daarin willen Brian en Zhé geld verdienen voor een goed doel. Op zoek naar spulletjes ontdekken ze in een geheime kamer een mysterieus dagboek en de overblijfselen van een meisje, dat ruim een eeuw geleden werd ontvoerd en vermoord. Zhé krijgt een lumineus idee. Als ze met de door haar opa, professor S., ontwikkelde raket terugvliegen naar het verleden, kunnen ze het meisje misschien op tijd bevrijden. 

Fred Diks, zeer bekend van onder veel meer zijn boeken over de voetbalcrack Koen Kampioen, voert het verhaal terug naar 1918. Het jaar waarin de wereld zijn onbeschrijfelijke wonden likt van de Eerste Wereldoorlog en te maken krijgt met nieuw onheil: De Spaanse Griep. “Ik schreef het script tijdens de coronacrisis”, zegt de 66-jariger auteur. “Het was zo ontzettend erg wat kinderen door hebben moeten maken. Niet naar school, geen verjaardagsfeestjes, niet naar oma en opa…. Honderd jaar geleden was er ook zo’n pandemie. Waarin bovendien enorme armoede en schaarste een rol speelden. Wat doet dit alles met het brein? Dat zoekt Erik Scherder uit en licht dit met allerlei wetenschappelijk onderbouwde weetjes vlot beschreven toe. Omkleed door een spannend verhaal met vrolijke en kleurrijke illustraties leert de jonge lezer, maar bovendien volwassenen, hoe de hersenen werken.”

Samenwerking
Ook in de twee eerdere delen van de avonturen van Professor S. staat het brein centraal. De eerste aflevering verscheen drie jaar geleden. “Op 15 maart 2019”, weet Fred Diks. Hij vertelt hoe de samenwerking met Erik Scherder en Mariëlla van de Beek tot stand kwam. “Ooit was ik op Aruba waar ik tien dagen lang lezingen hield op scholen. Om er het lezen te promoten. Hoe dat bijvoorbeeld ten goede komt aan je hersenen. Het was een geweldige ervaring om dat in het Nederlands te doen voor kinderen die thuis vaak Spaans of Papiamento spreken. Ze genoten ervan! Na terugkomst werd ik gebeld door Mariëlla van de Beek. Ook zij had een uitnodigingen ontvangen om voordrachten te verzorgen. Hoe ik het een ander had ervaren. Voor haar bleek het niet anders. Hartstikke positief. Waarop ze me voorstelde om samen een boek te maken. Misschien met medewerking van professor Erik Scherder die toentertijd regelmatig bij De Wereld Draait Door op heldere wijze uiteenzette hoe het menselijk brein werkt. Zou hij dat niet ook voor kinderen kunnen?“

Kort en goed, de energieke neuropsycholoog reageerde enthousiast op het idee om vanuit zijn wetenschappelijke expertise mee te werken aan een boek voor acht jaar en ouder, waarin hij spannende en rijk geïllustreerde fictie zou voorzien van allerhande ‘hersenfeitjes’. Het trio ging aan de slag. De primeur, ‘Professor S. en de verslaafde koning’ was een succes, net als de opvolger: ‘Professor S. en de gestolen breinbril’. Het is dan ook appeltje eitje dat binnen de prima verlopende samenwerking nu deel drie is verschenen, dat Fred Diks opnieuw zo heeft geschreven dat kinderen als vanzelf in het verhaal worden getrokken. “Voor een zo breed mogelijke doelgroep, laagdrempelig, niet alleen serieus maar ook met de nodige luchtige elementen. En leerzaam gelardeerd met de ‘waanzinnige weetjes’ van Erik Scherder.”

Over weetjes gesproken: Hoofdrolspeelster Zhé is genoemd naar een van Diks’ twaalf kleinkinderen. “Zij was in mijn eerdere boeken nog niet voorgekomen”, lacht de schrijver. “Haar fictieve vriendje Brian werd bij de burgerlijke stand door zijn zenuwachtige vader per abuis aangegeven als Brain. En dat het hondje naar de naam Pavlov luistert spreek evenzeer voor zich. De zogenoemde pavlovreactie. Trouwe viervoeters bijvoorbeeld, die elke keer een bepaald geluid horen op het moment dat ze eten krijgen, leggen daar onbedoeld een associatie tussen. Ze gaan dan al speeksel aanmaken. In de boeken legt Erik Scherder ook deze werking van het denkraam op voor kinderen begrijpelijke wijze uit.”

Leesplezier
Fred Diks, van oorsprong onderwijzer en daarnaast sportjournalist en voetbalcoach, vindt het leukste van zijn jeugdboekenschrijverschap dat hij hiermee regelmatig te gast is op scholen en in bibliotheken. “Om het leesplezier te bevorderen. Dat kinderen er kennis mee vergaren, hun creativiteit vergroten, er slimmer van worden, meer zelfvertrouwen krijgen en zich later, als ze groot zijn, beter redden in de maatschappij. Alles begint met lezen. Dat ik daar met mijn fantasie succesvol een bijdrage aan kan leveren, voelt als een droom.” 

Dromen ja, eveneens aspecten die ontstaan in de mysterieuze massa die onze hersenen vormt en waar Erik Scherder ongetwijfeld ook zo zijn kennis op los kan laten. Geboren en getogen Achterhoeker Fred Diks sluit dan ook niet uit dat Professor S., Zhé, Brian en Pavlov aan de vooravond staan van een vierde avontuur. “En misschien nog wel meer. Zolang nieuwe breinstof te berde kan worden gebracht gaan we wat mij betreft met de serie door. Een reeks die trouwens ook in het buitenland op belangstelling mag rekenen. Zo zijn de boeken via een oplettend agentschap al in Zuid-Korea en Vietnam verschenen en verwacht Diks dat ze tijdens een prestigieuze boekbeurs die binnenkort in Bologna plaatsvindt tevens in een aantal Europese landen aan de man worden gebracht. “Onlangs al leek Rusland de eerste. Maar dat feest gaat nu niet door. Pech, maar heel terecht.”

Professor S. en het geheime dagboek’ is verschenen bij uitgeverij Volt, kost 15,99 euro en is verkrijgbaar bij de lokale boekhandel of via diverse digitale verkoopkanalen.

Het nieuwe avontuur van Professor S. belooft weer veel spanning en kennis van het brein. Foto: PR