Jahra Esser en Bert Smeenk in de DOM. Foto: Rob Weeber
Documentaire Grens-
herinneringen in DOM Eibergen
Verhalen over de oorlog van weerszijden van de grens
EIBERGEN - De Stichting ‘Ik vraag me af..’ begon in samenwerking met videograaf Jahra Esser in juli 2018 met het verzamelen van verhalen en belevenissen van mensen aan weerszijden van de grens die de oorlog hebben meegemaakt. Het project mondde uit in de indrukwekkende documentaire ‘Grensherinneringen’. Na een eerdere, besloten première in 2020 wordt de documentaire nu voor iedere geïnteresseerde op 15 april in De Oude Mattheüs (DOM) in Eibergen gedraaid.
Initiatiefnemer tot het vertonen van de documentaire is Henny Tuut van de DOM. “Vanuit de DOM willen we meer activiteiten organiseren en zo ook ‘Eibergen Beweegt’ ondersteunen. De film gaat over oorlogsherinneringen en dat sluit natuurlijk naadloos aan bij de huidige oorlog in Oekraïne. Bovendien is het straks 77 jaar terug dat we bevrijd zijn.”
Duivelswerk
De documentaire laat de verhalen van twintig Nederlanders en Duitsers horen. Zij allen werden geïnterviewd door Bert Smeenk met ondersteuning van Esser. “Niet iedereen had het besef in die tijd dat de oorlog was uitgebroken”, licht Smeenk toe. “Zo vertelde Wilhelm Elling, die destijds in Ochtrup woonde, dat in zijn stad in 1940 overal soldaten werden gelegerd. Niemand begreep er iets van, totdat bekend werd dat Holland zou worden ‘besetzt’.” Ook Eibergenaar Wim Wassink komt aan het woord. Hij herinnerde aan de keer dat SS’ers en leden van de Landwacht op de boerderij kwamen om onderduikers te zoeken. De kleine Wim werd afgeranseld en ook zijn moeder werd bedreigd. Hij wist echter van niets. De onderduikers waren er wel, maar zijn niet gevonden. De indrukwekkendste quote komt misschien wel van de Duitser Ter Huurne. In plat Duits begint hij zijn verhaal met de uitspraak: ‘Oorlog, waarom? Wil God het? Nee, oorlog is mensenwerk, duivelswerk.’
Vervolgdocumentaire
De hoofdrolspelers zijn inmiddels op leeftijd. Vijf van de geïnterviewden zijn inmiddels overleden. Recent werd de nu oudste deelneemster, mevrouw Memelink-Endeman honderd jaar. “We hadden graag wat meer vrouwen voor de camera gehad”, bekent Esser. “ Maar veel vrouwen vonden zich niet belangrijk genoeg.” Smeenk onderhoudt nog steeds contacten met de deelnemers en bekent en passant dat ze plannen hebben voor een vervolg op de documentaire. “Er zijn nog mensen genoeg die we kunnen interviewen, je moet ze alleen goed zoeken.” De makers ontvingen voor hun werk de ‘People-to-People-Euregio-prijs’.
Vooralsnog is één vertoning gepland, op vrijdagavond 6 mei ’s avonds om 20.00 uur, 19.30 uur inloop. Kaarten zijn voor 2,50 euro te bestellen vanaf 15 april bij De Huve of via info@domeibergen.nl. Er kunnen 250 gasten in de DOM. Mocht er meer belangstelling voor de documentaire zijn, dan wordt er een extra vertoning ingelast.